Роберт Блейк

АҚШнинг Марказий Осиёдаги ўрни

Савол: Илк саволим Сиз 25 март куни билдирган маърузангиздан келиб чиқади.  Афғонистонда олиб борилаётган кампания – мужодала сабаб Марказий Осиё Қўшма Штатлар ташқи сиёсати устувор йўналишлари рўйхатининг тепасидан ўрин олди. Сиз 25 январь куни Жонс Ҳопкинс университетида қилган маърузангизда, “Биз Марказий Осиё мамлакатлари билан ўзаро муносабатларимизга хавфсизлик соҳасидаги ҳамкорликни инсон ҳуқуқлари сингари асосий қадриятларни қурбон қилиш ҳисобига  ривожлантириш деб қарамаймиз. Бир масалада олға силжиш бошқа масалаларда ҳам олға силжишни мустаҳкамлаши ёки унга туртки бериши мумкин”,  деган эдингиз. Сиздан айтганингиздай бўлдими, деб сўрамоқчиман. Хавфсизлик соҳасида жадаллашган ҳамкорлик инсон ҳуқуқлари борасида бирор олға силжишга олиб келдими?

Жавоб: Айтишим мумкинки, Марказий Осиё билан нафақат хавфсизлик тадбирлари ва Шимолий юк етказиб бериш тармоғи бўйича, қолаверса,  кенг миқёсли ва ривожланиб бораётган ҳамкорлигимиз Қўшма Штатлар билан ушбу минтақа мамлакатлари ўртасидаги ўзаро ишонч ортишига амалий ёрдам берди. Баъзи ҳолларда инсон ҳуқуқлари масаласида, чекланган бўлса-да, олға силжиш юз берди, лекин мен бу ҳолни бўрттириб кўрсатмоқчи эмасман.  Марказий Осиёнинг барча мамлакатлари, у ёки бу даражада, Афғонистондаги вазиятдан ташвишда ҳамда ўз минтақасида исломнинг таъсири ортиб бораётган ёки бормаётганини кузатиб турибди, деб ҳисоблайман. Ва айни шу сабабга кўра, улар ўз системаларини биз истаган тарзда тез очиб беришга шошилаётгани йўқ. Лекин шунга қарамасдан, Марказий Осиё мамлакатлари билан ушбу жадал ўзаро муносабатлар мулоқотлар анча яхшиланиши, шерикларимиз билан кўпроқ диний эркинлик ёки матбуот эркинлиги бериши ўзларининг манфаатларига мос экани, инсон эркинликларига кўпроқ изн бермаслик уларнинг барқарорлигига путур етказиши мумкин, деган фикрда эканимиз ҳақида очиқ гаплашиш имконини берди. Continue reading

Наука

“Переключение” между двумя языками…

Если вы хотите обновить главные системы мозга, займитесь изучением иностранного языка. Это занятие может отложить развитие деменции на несколько лет.

Второй язык заставляет мозг активнее работать. В итоге человек получает отсрочку в 3-4 года, высчитала доктор Елена Бялисток из Йоркского Университета.

Итак, обычно люди, говорившие только на одном языке, получали диагноз “деменция” в возрасте 75,4 лет, а люди, знающие несколько языков, – в 78,6 лет.

Лучше всего себя чувствовали люди, всю жизнь пользовавшиеся двумя языками. Но попытка освоить второй язык в любом возрасте засчитывалась.

Двуязычность меняла мозг таким образом, что он был защищен от слабоумия. Это показали результаты сканирования мозга. Continue reading

Janubiy Turkiston ijodkorlari

Azizbek

Dustlaring motam aro….

To bo’lmasang bir tanu jon qaro kunlar boshingdadir,
Jahannam timsoli bo’lgan qaro tunlar qoshingdadir,
Shahidlarga bo’lgan mehring kuzlardagi yoshingdadir
Qutliq qonlar mazori xar bir togu -toshingdadir
Dustlaring motam aro,dushmaning oshindadir .

Yovga hargiz bermagil yon,rangu-ruying somon bulmas
Senga qarshi turganlarda vijdon bulmas ,iymon bulmas
Zafarsiz qaytma endi senga tinchlik omon bulmas
Zog’ uvlagan lona, bulbulga oshiyon bulamas
Lashkaring gar quysa qadam ,saroyda mezbon bulmas. Continue reading

“Туронзамин” почтасидан

  Ассалому-алайкум! Ёзганларимдан  бир  шингил  жунатаябман.Хурмат билан М.Мансур

М у с т а қ и л л и к   б а й р а м и

…90 – йиллар. Эсимда – 30-август жума куни эди. Кечга яқин район хокимлигининг ташкилий бўлимидан дўстимиз Турсунжон қўнғирок қилиб қолди.
-Ака, суюнчи беринг! Эртага кечқурун соат 7 да Тошкентда Мустақиллик байрамига бағишланган катта тадбирига сиз хам таклиф қилингансиз. Райондан 8 киши борасизлар. Эрталаб соат 9-00 да хокимият биносида йиғилишимиз керак. Махсус автобус «заказ» қилганмиз. ГАИ кузатувида Тошкентга борасизлар. Вилоят хокими шахсан кутиб оладилар. Хокимиятда қандайдур учрашувлар мўлжалланган, лекин аниғини жойида айтишади. Кейин биргаликда Мустақиллик майдонига борасизлар. У ерда Президентимиз иштирокида катта концерт бўлади. Концерт тугагач ўша автобус сизларни қайтариб районга олиб келади , – деди лўнда-лўнда қилиб, худди магнитофон лентасига ёзиб олгандек, – илтимос кечикмай соат 9-00да хокимликка келсангиз, ўзингиз билан паспортингиз бўлиши керак! – дея савол беришимга хам қўймай телефонни узиб қўйди.
Бу янгиликни эшитгач уйланиб қолдим. Бир тарафдан Президент билан бирга тадбирда қатнашишимдан бироз ўзимча ғурурландим. Лекин эртага жуда куп нарсаларни режалаштиргандимку… Биринчидан институтни тугатганимиз 20 йиллигини Тошкентда курсдошлар билан бирга нишонламоқчи эдик. Бу учрашувни ташкил қилиш учун бахордан бери кўп харакат қилинганди. Хатто учрашув кунини баьзи дустларимиз қатнаша олмаслиги сабабли бир неча маротаба бошка кунга қолдиришга хам тўғри келганди. Охириги ташкилий йиғилишда мен зарда билан -«31 август куни йиғилсак йиғилдик, бўлмаса мен ўйиндан чиқдим»,- дегандим. Continue reading

Ўзбек блоггерлари

Чанқоғингга ишон!

Одамлар билан мулоқот қилиш учун, уларни уч тоифага бўлиш мумкин:

Биринчиси, сен билан суҳбатда фаол позицияда бўлади, ўзининг маслаҳату қарашлари билан сенга йўл-йўриқ кўрсатади.

Иккинчиси, эшитади, сенинг қарашларинг билан обдон қизиқади. Хуллас, сенинг энг яхши улфатинг у. Чунки суҳбатнинг охирида “ўзинг нимани хоҳлаяпсан, шуни қил ёки қалбингга қулоқ сол” деб қўяди.

Учинчи тоифа билан, яхшиси, гаплашмаган маъқул.

Аммо ҳадеганда қалбинг реал ҳаётга мослашавермаса ҳам қийин экан.

Шуни қилсам-қилмасамми, дея ўйлаб, чарчайсан… Continue reading

Америка… Америка..

Лишь 23 процента американцев поддерживают войну, которую их страна ведет в Афганистане

Более того, оказалось, что 69 процентов американцев хотели бы, чтобы США не участвовали в этой войне.

Сообщается, что опрос The New York Times/CBS News был проведен 21-25 марта. В публикации приводятся данные, начиная с 2009 года.

Сейчас самый низкий показатель одобрения афганской войны.

На настроения американцев, очевидно, повлияли недавние события, которые могли изменить отношение к войне. Continue reading

“Туронзамин” почтасидан

Одамхўр диктатор

Британия ҳарбий кучлари таркибида хизмат қилаётган Иди Адин ҳарбий бўлгани сабаблими ҳокимият тўғрисида ҳали ўйлаб ҳам кўрмаган, сиёсатга умуман аралашмай, озгина вақти бўлсаааа регби, бокс каби спорт турлари билан шуғулланиб дам оларди. У 9 йил кетма-кет Угандада оғир вазнлилар ўртасида бўлиб, ўтган бокс бўйича мусобақада чемпионлик титулини қўлдан бой бермай келди.
Иди Аминнинг аниқ туғилган йили санасини буни қаранг-ки, хеч ким билмасди. Баъзилар уни 78 ёшида вафот этди десалар, бошқа биров 80 ёшда бу дунёни тарк этганлигини таъкитларди.
Ҳаммаси 1962 йили, яъни Уганда мустақилликка эришган кундан бошланди. Амин омади келиб ҳарбий кучлар бош штабининг қўмондонлиги постини эгаллайди. Янги раҳбар ҳокимият бошқаришнинг “лаззатини” шу жойда тотиб кўрди. Continue reading

Рустам Қобил

“Бизга уришадиган мусулмонлар керак эмас”

Рафис ва Озод билан Қозондаги қаҳвахонада учрашдик. Маълумотли, русчани она тилидек гапирадиган бу икки йигит соф Ислом ва тақво борасида жўшиб гапиради.

Рафис ҳам, Озод ҳам “Ҳизбу Таҳрир”га оид айбловлар билан қамалиб чиқишганини айтадилар.

Гап орасида “Ҳизбу Таҳрир”нинг Исломий Халифат тиклаш ғояси Россияда амалга ошиши мумкин эмаслигини қайд этишади.

“Тақводор мусулмонлар жуда кам ва ва ҳатто улар бир неча минг бўлса ҳам, барибир, Россиядек улкан мамлакатда ҳеч қандай ўзгартирувчи кучга эга бўлолмайди” – дейди Рафис.

Лекин суҳбатдошим бугунги Россияда, хусусан, Татаристонда рағбатлантирилаётган Ислом соф эмаслигини таъкидлайди. Унга кўра, ҳозир Россияда гуё куфр қонунларини, яъни Сенат ва бошқалар қабул қиладиган қонунларга бўйсуниб яшаш мумкинлигини тарғиб қилишмоқда. Continue reading

“Los Angeles Times”

Является ли Россия геополитическим «противником номер один» Америки? 

Недавно кандидат в президенты Митт Ромни назвал Россию «без сомнения, геополитическим врагом Америки номер один». Соответствующую реакцию Митта Ромни вызвал разговор Барака Обамы и Дмитрия Медведева относительно размещения объектов противоракетной обороны ПРО, состоявшийся на саммите в Сеуле, и который случайно был записан одним из микрофонов.
В понедельник в Совете Безопасности ООН журналисты CNN задали вопрос Ромни: «Кто все время поддерживает худших игроков в мире?» Он ответил: «Это Россия, как правило, наряду с Китаем».
«Associated Press» сообщает, что президент России Дмитрий Медведев не был впечатлен его комментариями. В Сеуле он заявил журналистам, что слова Ромни напомнили ему эпоху «холодной войны» и «попахивают Голливудом».
Нескольким экспертам в области международных отношений британское издание «Times» задало вопрос: «Является ли Россия геополитическим врагом номер один Соединенных Штатов? А если нет, то кто»? Вот что они ответили. Continue reading

Кыргызстан

Но, увы, пока нельзя сказать, что поиски узбекского населения страны благонадежного и порядочного лидера среди кыргызстанских политиков закончились успешно

Предлагаем вашему вниманию аналитический комментарий Института Алишера Навои о  роли и участии узбекского населения Кыргызстана в политических процессах в стране, а также их отношения к киргизским политикам из Юга и Севера страны.

Заранее благодарим вас за ваше внимание.

С уважением, Сухробжон Исмоилов.

Представитель в Центральной Азии20 марта Бюро ОБСЕ по демократическим институтам и правам человека
(БДИПЧ / ОБСЕ) преентовало в Кыргызстане итоговый отчет миссии наблюдателей ОБСЕ на президентских выборах в октябре 2011 года. Отвечая на вопрос об участии национальных меньшинств страны в выборах на пресс-конференции в Бишкеке, директор БДИПЧ / ОБСЕ Янеш Ленарчич сказал следующее: Continue reading

Америка…Америка…

Американские атеисты подали в суд на заявление о “Годе Библии”

Организация, объединяющая американских атеистов и агностиков, подала в суд на законодателей штата Пенсильвания, которые объявили 2012-й год в штате “Годом Библии”. Сами истцы считают такие заявление противоречащими конституции США.

Истцы сослались на первую поправку к конституции США. В ней, в частности, говорится, что никакая религия не может устанавливаться в качестве государственной.

В иске организация утверждает, что Библия “содержит жестокие, сексистские и расистские модели поведения” и также говорит людям о том, что христианская вера является приоритетной в государстве. Continue reading

Жаҳонгир Муҳаммад

“Замон замон бизнинг замон…”

1- май… Болаликда шу кунни ухламай кутардик.
Биринчидан, янги кийим киярдик, иккинчидан, томошага чиқардик. Ана одам, мана одам.
Кимлардир гердайиб параднинг олдинги қаторларида борарди.
Кимлардир охирги қаторда ва олдингиларга ҳавас билан қараб ўша томонга талпинарди.
Параднинг икки томонига автобус ва юк машиналари терилган. Хотин-халаж, бола-чақа уларнинг устига чиқиб олишган.
Биз аввал Самарқанд шаҳрининг юраги бўлмиш Регистонга келардик. Навоий кинотеатри олдида рангли тухумларни “уриштириш” мусобақаси бўларди. Ундан кейин пиёда юриб “Операбалет” олдидан ўтиб, “Ленинская”га (Марказий хиёбонни шундай дейишарди) борардик. У ерда фокус-мокус кўрсатганларни томоша қилардик.
Ҳамма ёқда навбат. Дунё навбатга айланган.
Кимдир сувга, кимдир марожнийга (ҳозир музқаймоқ деймиз), кимдир кинога… навбатда. Continue reading

Сиёсий сатира: Нофизийдан нома(74)

Қимматли маслаҳатлар

Бугун маслаҳат бериш модага айланган. Илтимос, рулни сўзларнинг иккинчи маъносига бурманг. Хаёлингизни бузманг, тўғри маънода қап қивомман. Чунки менинг ҳам бугун матбуотда чиққан хабарларнинг сарлавҳалари бўйича сизларга маслаҳат отгим кеп қолди. Истасангиз олинг, истамасангиз ўқиб кетаверинг. Зотан мақсад ҳам иккинчи хўржунда.

“Оилавий бизнес уч йилга текширувлардан озод этилди”

Уч йил йиғинг, йиға олгунингизгача йиғинг. Кейин жуфтакни ростлаб, қочиб кетинг. Узоқ узоқларга, иложи бўлса олис Канада ёки сеҳрли Амриқо томонларга. Фарангистон ҳам зўр. Қайтиб бермайди сизни. Русиядан бўлса тутиб келишади. Қуённи қулоғидан тутган каби ушлаб декорация, э, йўқ , депортация қилишади. Агар қочмасангиз уч йилда йиққанингизни уч минутда олиб қўйишади. Додингизга қулоқ соладиган одам бўлмайди. Чунки қулоқ соладиган одамнинг ўзи олиб қўяди. Қози ҳақидаги гапни ёдда тутинг! Не демишлар: Continue reading

Бош раққос

Ўйнайвер, Ўзбекистон!

Бу видеотасмани бир ҳафтада атига бир ярим минг киши томоша қилибди. Би ИАК учун ҳурматсизлик эмасми? Уни кўпроқ томоша қилиш керак, ахир. У коп-котта мамлакатнинг бош раққосику?! Томошага давом, айниқса нарх-наво осмонга қараб ўйнаб кетган шу кунларда ўйнаб қолганга нима етсин?!

Режим газа

Никто не протестует и никто публично не выказывает недовольства

28 марта Ташкент и все регионы республики вновь встали в очередь за газом для заправки автомобилей.

Очереди растянулись на километры и, по мнению наблюдателей, обусловлены традиционным и ощутимым (на 14 процентов) повышением цен на газ с 1 апреля этого года, установленным Министерством финансов Узбекистана.

Характерно, что люди давно привыкли к тому, что власть два раза в год – весной и осенью – задирает цены на коммунальные услуги, газ, бензин, дизельное топливо. Причем, без объяснения причин или какой-то иной формы отчета перед народом. Автоматически вверх устремляются цены на все товары и виды услуг.

Тем не менее, в стране никто не протестует и никто публично не выказывает недовольства. Continue reading

Yoshlar yoshlar haqida

JASUR: ”Men borman!”

Shunday paytlar bo’lganki,  o’zimni noqulay sezganman

Har bir oliy o’quv yurtida, har bir guruhda 30 ta bola bo’lsa, 8 tasi ko’chadan (har narsani kuch bilan hal qila oladigan – mafiya, diskoteka, aroq, sigaret va qizlar) dan boshqa qiziqishi yo’q. Yana 3 tasi bilimga, va yana 2 tasi u yoq ham bu yoq ham va qolgan 3 tasi hech narsaga qiziqmaydi, kelib ketish, pul topish!!! Endi qizlar: 8 ta qiz yaxshi kiyinib, doim o’ta e’tiborda bo’lish, qolgan 4 tasi bilimga, qolgan 3 tasi tezroq erga tegib ketishga!..

O’zbekiston yoshlari haqida mandan 4 yil oldin so’ralganda:

-“Qo’rqmasdan, ikkilanmasdan hech qaysi boshqa millat vakillaridan aql, farosat, intilish, bilimga chanqoqlik, hurmat, birinchi bo’lishga intilish…kabi jihatlarga nisbatan kam joyi yo’q, deyarli barchasini kelajak va buguniga aniq va ravon maqsadi bor (Nobel, Oscar, Tefi, Sir kabi… dunyoni eng unvonlarini olish nazarda tutilgan) deb aytgan bo’lardim”.) U paytda endi yopilgan O’zbek Turk litseyi 4 sinfiga o’tgandim va Avgust oyida Turkiyaga ketish biletim ham qo’limda edi, afsus keta olmadik!. Continue reading

Qog’ozda qolgan gaplar

SIZNI HAM ONA TUQQANMI?

O’zbekiston yosh demokratlar guruhining huquq tartibot idoralari xodimlariga

Murojaati

Hurmatli ichki ishlar, xavfsizlik, va mudofaa xizmati xodimlari! Biz bilamiz va tan olamizki, Sizlar er yigitlar ichidan eng saralaridirsiz! Xizmat qiyinchiliklari, jismoniy-ma’naviy qiyinchiliklarni yengish har kimning ham qo’lidan kelavermaydi! Bu borada Siz maqtovga sazovorsiz!

Ammo, mamlakatimizning ushbu tang ahvoli, ijtimoiy-siyosiy tizimning ishdan chiqishi va buning iqtisodiyotga bevositi ta’siri xalqni yomon hayot tarziga mubtalo qilganligini ko’rib-bilib turib, bunga befarq qarab turishingiz bizni ajablantiradi!

Tushunamiz, Sizning oylik maoshingiz nisbatan balandroq, bu esa xizmat vazifangizni yanada sidqidildan bajarishga turtki bo’ladi. Yana oylik maoshingizning xizmat qiyinchiliklaridan kelib qichib balandligini ham tushunamiz! Ammo Siz deyarli doimiy vaqtida olayotgan oyligingiz va faqat Sizning farovon hayotingiz Siz uchun yetarlimi?

Atrofda millyonlab odamlar: qo’ni-qo’shningiz, qarindosh-urug’laringiz, aka-ukangiz, opa-singlingiz va hatto ota-onangiz yillab qilgan mehnatlari uchun bir miri ham ola olmay yurishganidan nahotki bexabaraiz? Bu Sizni befarq qoldiradimi? O’zingiz besamar qarshi kurashayotganingiz o’g’irlik va fohishalik kabi jirkanch illatlar ildizi aynan ana shu muammoga borib taqalishini bilmayaizmi? O’zingizni qisman bo’lsada shu illatlar rivoji uchun aybdor his qilmayaizmi? Mayli bizga emas, vijdoningizga bir javob berib ko’ring? Continue reading

Миграция

Диктатурадан кейин иқлим одамларни ватандан қувмоқчи

“Иқлим ўзгаришининг Марказий Осиёда аҳолини яшаб турган жойларидан кўчиб кетишга мажбур қилиш эҳтимоли катта”.Тараққиёт банки тайёрлаган янги ҳисобот ана шундай хулосага келган.Банк ҳисоботи “Иқлим ўзгариши ҳамда Осиё ва Тинч уммони ҳавзасидаги миграция” деб номланади.

Унда башорат қилинишича, Марказий Осиёдаги катта ҳудудларда қурғоқчилик юзага келади, деҳқончиликка яроқли ерлар саҳролашади ва одамлар яшаб турган жойларини тарк этишга мажбур бўладилар.

“Қозоғистондан ташқари минтақанинг барча аҳолиси иқлим ўзгариши таъсири яққол сезиладиган ҳудудларда яшашади”, дейилади Осиё банки ҳисоботида.

Бугунги куннинг ўзида Ўзбекистон ва Қозоғистонда Орол денгизи қуриши оқибатида ўзларининг яшаб турган ҳудудларини ташлаб кетган инсонларнинг сони ўн минглаб ҳисобланади.

Ўзбекистоннинг айниқса, Қорақалпоғистон республикаси ва Хоразм вилоятидан бир неча ўн минг киши бошқа жойларга кўчиб кетишга мажбур бўлганлар.

Саҳролашиш ҳам ҳар йили Ўзбекистондаги қишлоқ хўжалигида фойдаланилаётган майдонларнинг бир неча минг гектарини тортиб олаётгани ҳақида мутахассислар бир неча йилдан буён огоҳлантириб келадилар. Continue reading

10 йил олдин бугун “Туронзамин”да

МЕН АЛБАТТА ҚАЙТАМАН

Окшом сутдек булса мунaввар

Балкимаса Камар мен учун,

Куёш чикиб келса хар сахар,

Уйгонмасам тонг чоги бир кун,

Мангу йуклик этагин тутиб,

Элотини тарк этса калбим,

Бир туш каби куйса унутиб,

Мен бошимни тиккан шул халким…

Мен албатта кайтаман агар,

Узоклардан дустлар суроклаб,

Зиёратга келмай куйсалар, Continue reading

Савол-Жавоб

“Ҳовлиқма”ларни тинчитиб қўйиш манёври

Савол: Ўзбекистон Сенати президентлик сайловлари вақтини 2014 йил декабридан 2015 йилга кўчирди. Сизнингча бу нимани англатади? (Тошкентдан Жалолиддин).

Жавоб: Буни қонун лойиҳасини тақдим қилган Ислом Каримов идораси президент сайловининг парламент сайловлари билан айни пайтга тўғри келиб қолишининг олдини олиш деган. Бошқача айтганда, парламент сайловидан кейин орадан 90 кун ўтиб президент сайлови бўлади. Бу мақсаднинг ниқоби.

Менимча, бу доимийга эмас ва бир марталик ўйиндир.

Гап шундаки, Каримов бу одими билан икки мақсадни кўзлаган.

Биринчидан, у Россия, Авропа ва Америкага ҳамда халққа “Кутинглар, кетишимга оз қолди” деган муждани бериш йўли билан тахтда хавфсизроқ ўтириш учун замин ҳозирлашни кўзлаган. Continue reading

Сўз ва амал ораси-жарлик

Каримов ёзувчилардан бири Наврўз ҳақида юракдан тўкиб ёзган гапларни ўқиб берди
Табиат уйғониб, баҳор нафаси тобора кучайиб, она заминимиз яшил либосга бурканиб бораётган шу ёруғ ва мунаввар кунларда сиз азизларни, сизларнинг тимсолингизда бутун Ўзбекистон халқини юртимизга кириб келаётган Наврўзи олам – янгиланиш ва яшариш байрами билан чин қалбимдан муборакбод этишдан бахтиёрман.

Наврўз айёми барчамиз учун шарқона янги йил дебочаси, серҳосиллик ва қут-барака ғоясини ўзида мужассам этадиган, бизнинг миллий табиатимиз ва қадриятларимиздан ажратиб бўлмайдиган, ҳар қандай сиёсатдан холи, энг қадимий, энг севимли байрамимиздир.

Бундан минг йиллар аввал, кўҳна “Авесто” яратилган замонларда ҳам бизнинг аждодларимиз бу дилбар фасл кунлари Сирдарё ва Амударё бўйларида, чексиз Туроннинг қишлоқ ва кентларида, дашту далаларда табиат билан тиллашиб, Наврўз нашидасини сурганлар, қўш ҳайдаб, далага дон сочиб, тинчлик-омонлик тилаб, янги орзу-ниятлар билан яшаганлар.

Наврўзи олам том маънода ўзининг руҳи ва ғоялари билан инсоннинг доимо она ер ва табиат билан ҳамнафас бўлиб яшаши, ҳар қайси одамнинг қалбида, унинг дини ва миллатидан қатъи назар, яшамоқ ва яратмоқ интилишларини уйғотиш, аҳиллик ва бирдамлик туйғуларини мустаҳкамлаш учун хизмат қилиб келмоқда.

Бунинг яққол исботи шу кунларда юртдошларимизнинг бағрини кенг очиб, табиатдан баҳра олиб, сумалак ва ҳалим, гўжа ва кўксомса каби баҳорий неъматлар тортилган дастурхонлар атрофида, яшил майдон ва кўкаламзорларда сайил-томошалар қилиб, Наврўз айёмини шоду хуррамлик билан кутиб олаётганида, нишонлаётганида намоён бўлмоқда. Continue reading

Ёш авлод мушоҳадаси

Севади, севмайди, севади, севмайди — билмайди
Ҳаммага салом! Наврўз билан!

Биласизми, дунёда энг ёлғон нарса нима? Статистика… Бировни алдаш ва ўзини ишонтириш учун ўйлаб топилган нарса бўлса керак… Шунинг учун кўп давлатлар бу масалага катта эътибор қаратишади. Қолаверса, статистикани мен “замонавий қарсак” ёки “мақтов” деб атаган бўлардим… Эсингизда бўлса, илгарилари хонлар, подшоларни ҳар соатда мақтаб, унинг шаънига яхши сўзлар айтиб туриш керак бўлган… Кимдир кўрган бўлса керак: “Нега, бизни мақташмаяпти” дейди киноларимиздан бирида. Ҳозир замон ўзгарди, у даврдаги мақтовлар бугун жуда ҳунук кўринса керак… Замонавий мақтовлар пайдо бўлди: статистика билан мақтайсиз…

“Ҳазратим, Сизнинг узоқни кўзлаған доно сиёсатинғиз, донишмандано фикрлашинғиз, кучли политиканғизнинг амалда самараси мана бу рақамларда кўринғай”, дегандек….

Тўғриси, мен статистикани жуда яхши кўраман… Қуруқ қошиқ оғиз йиртади, деганларидек гапимни статистика билан исботлашга ҳаракат қиламан… Шунинг учун турли машҳур ижтимоий тадқиқот марказлари, мустақил статистика институтлари фаолиятига ҳурмат билан қарайман… Continue reading

Наврўз давом этмоқда

Умуммиллий байрамимиз
Биз барча қардошларимизни туркларнинг Эргунакондан чиқишининг 4649 йиллиги-Наврўз умуммиллий байрами билан қутлаймиз.

Шу муносабат билан Туркияда ўтказилаётган  тантаналарда биз билан бирга байрамни нишонлашингиздан саодатмандмиз.
Турк дунёси тадқиқотлари маркази.

Адана қардош маданиятлар жамияти.

Турксой.

Жанубий Туркистон жамияти.

Туркистонликлар жамияти.

Ҳар кунингиз наврўз бўлсин!

АҚШ Давлат Котиби Ҳиллари Клинтоннинг Наврўз қутлови
Мен Наврўз байрамини нишонлайдиганларга самимий истaкларимни юборишдан мамнунман. 3000 минг йилки Наврўз дунё бўйлаб миллионлаб одамларнинг умид лаҳзалари бўлиб келди. Наврўзнинг меҳрибонлик, оила ва бой анаъналарнинг илдизларини кўкартириб турадиган латофати янада яхшироқ дунёга интилишдаги муштарак нуқталаримизни эслатиб туради.

Америка Қўшма Штатларининг халқи янги йил берадиган имкониятлар, оила ва дўстлар орасидаги ришталарни мустаҳкамлаш иқболи йўлида сиз билан биргадир.

Биз бугун янги чақириқлар билан юзма юз эканмиз, умум башар инсон ҳуқуқлари ва тинчлик ҳамда тараққиётга етакловчи сўз эркинлигини қўллашга қарорли бўлганимизни таъкидлаймиз.

Наврўз сизнинг шон-шавкатингиз бўлсин, ҳар кунингиз Наврўз бўлсин! Continue reading

Абдуқодир Сатторов

КАРАМНИНГ ФОЙДА ВА ЗАРАРЛАРИ

Карамни “қалам” хам дейишар кўрдим,
Масликни кесаркан яна ёқтирдим.
Румийси яхшидур, яна оқи хам,
Куйганга кулидан шифо бор хар дам.
Қуриқлик бобида иккинчи миқдор,
Бел оғриқ, жигарга манфати бор.
Ниқрасга (бод) фойдайи овозни очар,
Ундан яна эски йўталлар қочар

(Ҳаким Давалий ал-Ғилоний)

Карам-крестгулдошлар оиласига мансуб 1 йиллик ва 2 йиллик сабзавот ўсимликлар гурухига киради. Карамнинг бошли карам, рангли карам, савой карами, тошкарам, баргли карам, Брюсселъ карами, Хитой карами, шалғом карам, каби асосий турлари мавжуд бўлиб, булар орасида бошли карам Ўзбекистонда кўплаб экиладиган сабзовот ўсимлигидир. Continue reading

Ўзбек блоггерлари

Пролетарлар

Агар турмушингиз маош билан бевосита боғлиқ бўлса,  солиқларингиз қанча бўлишини озгина хомчўт қилиб қўйинг:

Демак, биринчи шкала бўйича: агар қоғозга тушган ойлигингиз 314600 сўм ёки энг кам иш ҳақининг беш баробаригача бўлса, 28314 сўм ёки 9 фоиз миқдорида даромад солиғи тўлайсиз. Айтганча, 9 фоизнинг ичида бир фоиз сизнинг “қарилик” даврингизга йиғилаётган фуқароларнинг жамғариб бориладиган пенсия таъминотига мажбурий ўтказилади. Бу миқдор ўтган йили 10 фоиз миқдорида эди…

Яна 17303 сўм ёки жами қоғозга тушган даромадингизнинг 5,5 фоизи Пенсия жамғармасига “ҳадя этилади”. Бултур бу кўрсаткич 4,5 фоиз эди, назаримда…

Иккинчи шкала бўйича: агар қоғозга тушган ойлигингиз 629200 сўм ёки энг кам иш ҳақининг ўн баробаригача бўлса, 100672 сўм ёки 16 фоиз миқдорида даромад солиғи тўлайсиз. Бундаям бир фоиз сизнинг “қарилик” даврингизга йиғилаётган фуқароларнинг жамғариб бориладиган пенсия таъминотига мажбурий ўтказилади. Continue reading

Айда, Узбекистан!

Одному ишак в радость…
20 марта в Ташкенте состоялась презентация новой модели американского автомобиля Chevrolet Malibu, штучная сборка которого налажена в Узбекистане. По нашим данным, стоимость этой машины в базовой комплектации не меньше 100 миллионов сумов, что эквивалентно $55 000 по курсу Центрального банка на момент подготовки текста. Человеку, получающему минимальную заработную плату в 157 тысяч сумов, чтобы ее купить, надо работать 50 лет и при этом не есть и не пить.

Впрочем, на такого покупателя автомобиль и не рассчитан. Он – для местных нуворишей, тяготеющих к крутым иномаркам, но не испытывающих желания, чтобы происхождением их доходов интересовались соответствующие органы. По некоторым данным, за покупку Chevrolet Malibu патентованное ворьё карать не станут. Вполне вероятно, что такие авто скоро появятся и у начальников в различных структурах исполнительной власти. Эти всегда тратят народные деньги на себя, не спрашивая разрешения у народа. Обычное для общества равных возможностей дело. Одному ишак в радость, другому и Malibu мелковат. Continue reading

Абдуқодир Сатторов

БИЗ  КЕЛДИК  НАВРЎЗГА

Ҳурматли дўстлар, акалар, опа-сингиллар!
Мен сизларни баҳор байрами – НАВРЎЗ айёми билан чин қалбдан муборакбод этаман.
Бахор кайфияти ҳамиша сизларга ҳамроҳ бўлишини, аразлашган ака-укалар,опа-сингиллар,ёру-бродорлар НАВРЎЗ баҳона ярашиб олишларини “ОЛЛОҲИМ”дан сўраб сизларга,тинч тотувлик,барча эзгу ишларингизда улкан зафарлар тилайман:

Минг шукрким, соғ-омон етиб келдик Наврўзга,
Ҳар бир гиёҳ мўтабар, суртайлик уни кўзга.

Табиат бир мўжиза, бутун борлиқ жонланур,
Инсон бу билмас, фақат Оллоҳдан ўзга.

Диллар қувончга тўлди, шоду ҳуррам кенг жаҳон,
Ташаккур, офарин деб, сайқал берайлик сўзга.

Тоғлар боши оппоқ қор, пойида гуллар баҳор,
Ҳусни, кўрки ўзгача, боқсак далаю тузга.

Катта-кичик бахтиёр, дилларда куй ва хониш,
Лабларда шўх табассум, қонлар югурди юзга. Continue reading

Тарих сабоқлари

Шарқий Туркистон

Уйғур халқи йигирманчи асрнинг биринчи ярмида икки марта мустақил давлат қурганлиги ҳамда бу давлатни “Шарқий Туркистон жумҳурияти” деб атаганлиги ҳеч ким кўз юма олмайдиган тарихий ҳақиқатдир.

Тарихий маълумотларга кўра, 1931 йили уйғур халқининг кенг кўламлик миллий озодлик қўзғолони Қумул тоғларида бошланди. Хўжа Ниёз Ҳожим бошчилигидаги бу қўзғолон ғалабалари кенгайиб, уйғур давлатининг бошқа ҳудудларига ҳам кучли таъсир кўрсатиш билан халқнинг озодликка ва мустақилликка интилишини кучайтирди. Натижада Хўтан халқи Муҳаммад Амин Буғронинг раҳбарлигида 1933 йил феврал ойининг 13 куни қўзғолон кўтариб, апрел ойининг 11 куни Хўтан ҳукуматига асос солди. 1932-33 йиллари Турфан, Куча, Оқсу ва Қашғар каби бир қатор жойларда қўзғолонлар кўтарилиб, бу жойлардаги Хитой ҳукмронлиги ағдарилиб ташланди ва ҳокимият қўзғолончилар қўлига ўтди. Continue reading

“Туронзамин” тақдим этади

Янги овозлар: ОТАБЕК

Муносабат

Қори ака тилга олган Тоҳиржон Тоҳир Йўлдош эмас

2012 йилнинг 26 феврал куни “Замондош” интернет телевидениеси таниқли мухолифатчи Жаҳонгир Муҳаммад билан “Обидхон қори Назаровга нима бўлди?!” мавзусида суҳбат уюштирди. (http://www.youtube.com/watch?v=fw5×9x3JA8E). Суҳбатда ҳурматли Жаҳонгир Муҳаммад устозимиз Обидхон қори Назаров ҳақларида бир қатор илиқ сўзларни айтдилар. Бунинг учун биз у кишига миннатдорчилик билдирамиз.

Шу билан бирга “Ислом Овози” сайти таҳририяти суҳбатда йўл қўйилган бир англашилмовчиликка тузатиш киритишни лозим деб топди. Гап шундаки, суҳбат чоғида Жаҳонгир Муҳаммад ўзларининг “Исломий баҳслар” китобларидан ўрин олган бир савол-жавоб хусусида гапирдилар. Айтилишича, бир мажлисда Обидхон қори акадан Тоҳиржон исмли киши ҳақларида сўрашган. Қори ака бунга жавобан: “…Тоҳиржон бизнинг ноибимиз. Бу киши, алҳамдулиллоҳ, соғ-саломат. У кишига дин душманлари душманлик қилдилар…” деган сўзларни айтганлар. Бу жавобдаги Тоҳиржонни Жаҳонгир ака Ўзбекистон Исломий Ҳаракати собиқ раҳбари Тоҳир Йўлдош деб тушунганлар.

Аслида эса бу савол 1993 йилнинг бошидан 1996 йилгача “Тўхтабой” масжидида имом Обидхон қори Назаровнинг ноиби (ёрдамчиси) бўлиб ишлаган, 1970 йилда туғилган тожикистонлик Тоҳиржон Иброҳимов ҳақида бўлган. Continue reading

Средная Азия

Военный бюджет Узбекистана в 20 раз превышает военный бюджет Таджикистана

Военные расходы Узбекистана и Казахстана составляют по $1,4 млрд, что в 20 раз больше, чем военный бюджет Таджикистана и в 45 раз – Киргизии. Об этом отмечается в отчете Международного центра стратегических исследований IISS, штаб-квартира которой расположена в Лондоне.

Численность военнослужащих Таджикистана оценивается в 16 тысяч человек, и это самый низкий показатель среди стран Средней Азии. В частности, в вооруженных силах Узбекистана насчитывается 50 тысяч военнослужащих, Казахстана – 65 тысяч, Киргизии и Туркмении – по 20 тысяч военнослужащих.

В военном ведомстве Таджикистана опровергают эти данные, не приводя при этом собственные данные, которые считаются секретными. Continue reading

Жаҳонгир Муҳаммад

Сиёсатсиз соатлардаги машқлар

Оламни сен сўрардинг,
Энди қулдирсан бешак.
Эшакни сен минардинг,
Энди устингда эшак.

Вашингтон, 2008

***

Ҳар кимнинг ўз ниқоби бор:
Ёлғончилик, Жўмардлик…
Биров учун ниқобдир ор,
Биров учун номардлик.
Вашингтон, 2003 йил.

Осмон палто кийиб олган
Юм-юм йиғлайди.
Осмоннинг кўз ёшларидан қоч-қоча
Палто кийиб оламан,
Фақат юм-юм йиғлай олмайман.
Кўз ёшим ёноғимдан пастга тушмайди,
Ҳатто чумолини палто кийишга мажбурлай олмайман… Continue reading

Дунё ва ўзбеклар

АҚШнинг Филаделфия шаҳрида асли ўзбекистонлик шахс террорчи ташкилотга алоқадорликда гумон қилиниб қўлга олинди

Philly.com веб саҳифаси хабар қилишича, шаҳарнинг федерал тергов бюроси 45 ёшли Бахтиёр Жумаевни пайшанба куни тонгда ҳибсга олган.

Унга Исломий Жиҳод Иттифоқи ташкилотини молиялашга ёрдам бериш айблари қўйилган.

Исломий Жиҳод Иттифоқи экстремист ғояларга эга диний ташкилот бўлиб, 2000-йилларда Ўзбекистон Исломий Ҳаракатидан ажралиб чиққан.

Ташкилот Афғонистонда хорижий қўшинларни нишонга олишдан ташқари, Олмонияда террорчилик амалини оширишга уринишда айбланганди.

Мақолага кўра, агар жаноб Жумаев айбдор деб топилса, 15 йилгача қамоқ жазосига ҳукм этилиши ва унга 250,000 доллар жарима солиниши мумкин.

Жумаев Филаделфия маҳкамаси қаршисида пайшанба куни илк бора кўриниш берган. Continue reading

Дунё ва ёшлар

Итлар ўқимасин ва…

Биринчи марта IELTSдан имтиҳон топширганимда, эссенинг саволи дунёнинг бир қисмида одамлар қашшоқликдан, тўйиб овқат емасликдан қийналаётган бир пайтда, одамларнинг уй ҳайвонларига, хусусан, итларга ғамхўрлик қилиши, уларга миллионлаб доллар маблағ сарфлашига қандай қарайсиз қабилида бўлганди. Роса ҳафсалам бузилганди ўшанди.

Бугун интернетдаги иккита ахборот диққатимни тортди. Бири Буюк Британияда чоп этиладиган “Телеграф” газетасида АҚШлик аёл кишининг багажига пул тўлолмасдан, буни авиакомпания ходимларига тушунтира олмасдан 8 кун терминалда ўтказганлигидир. Унга кимдир 30 доллар берганда ёки авиакомпания шу пулдан воз кечганида опа бу даражада азобланмас, хор бўлмасди… Continue reading

Сиёсий сатира: Нофизийдан нома(73)

Аномал об-ҳаво

 “Давлат Думаси депутатлари олдида гапирган Москва дипломатлари раҳбари НАТО кучларининг Волга дарëси бўйида жойлашган Уляновск ҳаво базасидан фойдаланишига рухсат бериш Россия манфаатлари ва мамлакат хавфсизлигига хизмат қилажагини айтди”.

Вой онангни бўри қувлагурей… Ўзбекистон ёки Қирғизистон шунақа рухсат берса дарҳол бизнинг кўчамизни сув босади энди деб қўлингга кетмондаста олиб кетмон қидириб югурасанку? Ўзингга қолганда боғингда гуллар очиларканда-а?

Хуллас,  бундан хулоса: уруснинг қилганини қил, айтганини қилма!

Йўқ, бешикда теккан, кафанда кетар!

“Аномал об-ҳаво ўзбекистонликларни баҳорсиз қолдирди: ҳаво фақат Наврўздан кейин илиқ бўлади”.

Гап қайси баҳор ҳақида кетмоқда? Араб баҳорими ёки мелодий-насроний баҳорми? Бундан кейин бунақа хабарларни аниқроқ ёзинглар. Бўлмаса нақд Жаслиққа кетиб қолишларинг ҳам мумкин, бартавойда! Кейинми? Кейин ўгай ўта ўкирар, тўхтамасдан бўкирар…

“Президентимиз раҳнамолигида соғлиқни сақлаш тизимида олиб борилаётган кенг кўламли ислоҳотлар жараёнида аҳолига тиббий хизмат кўрсатиш сифати ва самарадорлигини оширишга алоҳида эътибор қаратилмоқда”.

Туркманбошининг дўхтир эканлигини эшитгандим, лекин бизники ҳақида эшитмагандим. У ҳам дўхтир экан. Манимча гинеколог бўлса керак? Шунинг учун ҳам бугунгача касбини яшириб келган бўлиши мумкин? Ўзбекистон бола олиб ташлаш бўйича Гиннес китобига кирганида шу одамнинг касби гинеколог бўлса керагов деб ўйлагандим. Ўйламай ўлай, тўғри чиқди, гинеколог деганлари ўғри чиқди. Continue reading

Ўзбек блоггерлари

Хўрозқанд ўзимизники, фирменний!

Ўқиш ёки ўқимаслигимдан қатъи назар уйдан ишга, ишдан уйгача қўлимда китоб кўтариб юраман. Ахир галстук таққангандан кегин ё портфель кўтариш керак, ё галстукнинг обрўсига яраша бирор нарса. Албатта, бундай пайтлар жаҳон адабиётидан бирор асарни олиб юришни ёқтираман. Ҳар қалай, бориш-келиш йўлимда камида 20 саҳифа мутолаа қилишга вақт сарфлаш мумкин-да…

Лекин бир тарафи борки, ҳар ҳафтада камида бир марта метро бекатларида ҳурматли милиция ходимлари томонидан тўхтатилиб, китобимни “варақ”латиб ўтаман… “Бу китоб нима ҳақида”, деб сўрайди китоб муаллифини “А-ллександир Дююмма” шаклида талаффуз қилиб. Афтидан сержантлик ўқув муассасасини энди тамомлаб келган бу йигитча қачондир бўлса-да китоб ўқимаган. Балким “Дайди қизнинг дафтари”ни ўқигандир.

Мен ҳам атайин сукут сақлайман. Балки шу китоб нима ҳақида эканлигини билмаса уялар, деб ўйлайман.

Китобнинг орқа саҳифаларини титкилаб, яна сўрайди: “Ўрис шоирими?”.
“Йўқ, Беларусь халқ оқини. Бу китоб ватан ҳақида”, дедим жиддий оҳангда… “Унда яхши”, дея китобни қўлимга тутқазади елкаси қуруқ милиция ходими. Continue reading

Халқ дипломатияси׃ Илиқ хотиралар

Америкаликлар ўзбекистонликлар ҳақида

Ўзим учрашган кўпгина одамларнинг самимийлиги ва софдиллиги ҳалиям эсимдан чиқмайди

Натаниел Ҳерш: Мен 2002 йилдан 2004 йилгача Жиззах шаҳрида «Тинчлик корпуси»нинг талабгори бўлиб хизмат қилдим. У ерда Жиззах Давлат педагогика институтининг инглиз тили факультетида ишладим ва анъанавий ўзбек уйларидан бирида яшадим. Мен «Тинчлик корпуси»да хизмат қилганимдан, талабаларим ва ҳамкасбларимга хизматим сингганидан фахрланаман. Талабгор сифатида учта нарсага эришишим керак эди: талабаларимни инглиз тилида бемалол сўзлашадиган ва очиқ фикрлайдиган кишилар қилиб етиштириш; инглиз тилида сўзлашув китоби тайёрлаш – уни уч нафар талабгор билан ҳаммуаллифликда тайёрладик ҳамда ёзги лагерь уюштириш – уни бўлғуси рафиқам билан ташкил қилдик ва бирга бошчилик қилдик.

Ҳали дарслар бошланмагани учун мен бу ерга етиб келганимда Жиззах Давлат педагогика институти бўм-бўш бўлиб кўринган эди. Лекин ўша ерлик ҳамкасбим Наргиза учинчи қаватда жойлашган инглиз тили факультетига бошлаб борди ва деярли бўш бўлган бинода ўқитувчилар ва талабаларни кўриб ҳайрон бўлдим. Мен сафарга келган шаҳарда, улар мен билан учрашгани келган эмиш, деган миш-миш тарқалди. Номаълум муассасада ўзимни бегонадай ҳис қилсам керак, деб ўйлаган эдим, лекин олдинги талабгор бир йил олдан жўнаб кетганидан бери мени кутишаётганини билиб олдим. Янги талабгор сифатида мени ҳамкасблар ҳам, талабалар ҳам бирдай самимий кутиб олди. Continue reading

Сиёсий сатира: Нофизийдан нома(72)

ШАШЛОВ

Менинг ҳам шашловчи, э, йўқ, шарҳловчи бўлгим кеб қолди. Шу кунларда ҳамма шарҳловчи бўлган-да. Кўпчилик томдан ташласа, сен ҳам ташла, деган экан машҳур шашловчи устод Нақиютдин Жум-Жум. Майли гапни лақиллатмасдан ишга ўтайлик. Ўзимни томдан ташладим, кучингиз етса бўғжама, бўлмаса кўзингниз жама-жама ушлаб олинг, уддасидан чиқмасангиз, ничево, қўйинг, орузимга етайин.

“Олимпия жамоалари ўртасида учрашувга Бирлашган Араб Амирликлари(БАА)нинг кўп сонли араб ишқибозлари келмади”.

Кўпчилик бунинг сабабини тополмай бошини ушлаб ҳали ҳожатхонага, ҳали путтанинг тагига югуриб қолган. Ваҳоланки, сабаби жўн. Улар Ўзбекистонда намоз қиладиган жой тополмаймиз, деб келишмаган. Йўқ, десангиз исботлаб беринг.

“Адолф Ҳитлернинг ўхшаши сифатида танилган, собиқ киноактёр, журналист Александр Шишкин вафот этди”.

Ҳитлернинг ўзи қачон вафот этган, хабарларингиз борми? Манимча, унинг невараикалони Исломқурғур ўлгандан ҳам унинг Оқсаройда ўтирган мўйловсиз клоуни сифатида танилган сояси ўлса катта хабар бўлади. Мана кўрасиз! У Шишкин экан, бу шишган бўлади. Continue reading

Ўзбек блоггерлари

Ахлоқсиз одам яшай олмайди

(Урғуни ўзингиз қўйиб олинг)

Одам устига кийим-кечакни кашф қилганида, уни, аввало, совуқдан асраниш мақсадида яратган. Бошида ҳеч ким ўз уятлиғ жойини кўздан пана қилишни ўйламагани бор гап. Ҳар ҳолда мен шундай ўйлайман. Қолаверса, Африка ва Лотин Америкасидаги кўпгина қабилаларнинг бугунги турмуш тарзи, яъни яланғоч бемалол яшаб юргани ҳам бунинг тасдиғидир.

Бугун кийиниш эҳтиёждан кўра ахлоқнинг ажралмас қисмига айланди. Ҳатто, мода ҳам шу ахлоқ доирасида ўз “қилиқ”ларини намойиш этиб юрибди. Турмушнинг ҳар бир жабҳаси: кийинишдан тортиб, одамлар ўртасидаги муносабатларгача ахлоққа айланиб, у одамдан устунроқ қадрият бўлиб шаклланди. Негаки, баъзи ҳолатларда ахлоқ одамнинг бахтига туғаноқ бўладиган, жамият ҳаётининг барқарор ривожланиши ёки ташаббускорлигининг кушандасига айланмоқда. Энг ёмони, биласизми, ахлоқ меъёрлари қонун талабларидан устун бўлиб бораяпти.

Умуман, ахлоқ шу пайтгача инсон томонидан яратилган энг мукаммал қоидалар ҳисобланади. Лекигин кейинги пайтларда инсоният катта ютуқларга, ўзгаришларга эришди. Улардан энг муҳимларидан бири – демократиядир. Бу, моҳиятига кўра, ахлоқдан кўра кучли бўлган яшаш принципларидир.

Демократия яхши ва ёмон ичидан танлаш ҳуқуқини берса, ахлоқ танлов ҳуқуқини торайтириб, сиз учун танлашларига олиб келади.

Афсуски, демократия тамойиллари асосида юзага келган айрим иллатлар ёки тенденциялар ахлоқ тарафдорларининг янада фаоллашишига, энг ёмони, давлатнинг унинг лоббистига, яъни тарафдорига айланишига олиб келмоқда. Continue reading

Dunyo va yoshlar

“Ko’zimga issiq ko’rindingiz”

Bugun yuz bergan kutilmagan va qiziq tasodif haqida yozmoqchiman.

Kembrijning “restoran” nomiga da’vogar “pub”laridan birida bir guruh do’stlar bilan o’tirgandim, yoshi mendan 5-6 yosh katta bir aka yonimga kelib, mulozamat bilan toza inglizchada qayerdanligimni so’radi. O’zbekistonlikman, degan javobimni eshitib, yuzlari bir lahza yorishib, tabassum qildi. Qo’limni mahkam siqib, “Assalomu alaykum, o’zim ham sizni o’zbek deb o’yladim, ko’zimga issiq ko’rindingiz,” dedi.

Bu yerlarga qisqa muddatli xizmat safariga kelgan ekan. Ikki og’iz gaplashdik, ko’pchilik kabi aka ham meni Farg’onalik deb o’ylabdi.

Juda yoqimli tasodif bo’ldi, lekin rostini aytsam, unchalik hayron qolganim yo’q. Chunki o’zimizning odamlarni chet elda yurganda ko’pincha osongina tanib olsa bo’ladi.

Yurish-turish, kiyinish tarzi, hatto imo-ishorani nazarda tutmayapman: bu yerning xalqiga o’xshab kiyingan bo’lsa ham, o’zbekni baribir ajratib olsa bo’ladi.

Menimcha bir oilaning vakillari bir-birida tushuntirib bo’lmas yaqinlik sezgani kabi, biz ham tushunarsiz iliqlik sezsak kerak bir-birimizni ko’rganimizda. Bo’lmasa bu o’lkada dunyoning ming burchagidan kelgan ming xil odam bor.

O’zbeklarga juda-juda o’xshab ketadigan chehralar bor, masalan meksikaliklar, yoki Janubiy Amerika hindulari avlodlari. Lekin ularni biroz kuzatsangiz, boshqacha ekanligini bildirib qo’yadi. Continue reading

Таҳлил

ЎЗБЕКИСТОНДА ТАЪЛИМ ТИЗИМИ: МУАММО ВА ИНҚИРОЗЛИ ВАЗИЯТ

Маълумки, бугунги шиддат билан ривожланаётган дунёда ҳар бир мамлактнинг келажакда иқтисодий ва сиёсий тараққиётини белгилаб беривчи омил бу, интеллектуал ва профессионал салоҳиятли ҳамда маънавиятли ёшларга боғлиқдир.

Мазкур мақолада Ўзбекистондаги ўрта махсус таълим тизими, ўқиш ва ўқитиш жараёнлари, таълим соҳасида маънавий тарбиянинг ўрни ҳамда бунга ёшларнинг муносабати таҳлил қилинади.

Ўзбекистонда “Таълим тўғрисидаги” қонун ва “Қадрлар тайёрлаш” миллий дастурига асосан 2009 йилдан бошлаб умумтаълим мактабларининг барча 9 синф битирувчилари касб- ҳунар колледжлари ва академик лицейларга жалб қилинади. Мамлакатда бугун 1.396 профессионал колледж ва 141 та академик лицей фаолият юргизмоқда. Профессионал колледжларга асосан аниқ касб ва мутахассислик бўйича таълим оливчи, академик лицейларга эса фаннинг маълум йўналишини чуқур ўзлаштириш асосида ўқишнинг олий таълим босқичини давом эттиришни истовчи ёшлар қамраб олинади.

Бир томондан эътибор берилса, ҳаммаси жуда муваффақиятли амалга оширилаётгандек кўринади. Таълим соҳасини тартибга солувчи қонунчилик базаси, ёшлар билан ишлашга йўналтирилган турли давлат ва жамоат ташкилотлари, Ўзбекистонда ёшларга берилаётган эътибор ва таълим тизимини тарғиботига қаратилган халқаро конференциялар…

Лекин, мазкур жараён чуқурроқ ўрганиладиган бўлса муаммоли вазиятлар ойдинлашади. Мамлакатнинг бир қанча вилоятларида олиб борган мониторинг ва ўрганишларимиз натижаларига таянадиган бўлсак, бугунги кунда ўрта махсус таълим муассасаларида (айниқса касб-ҳунар колледжларида) энг катта муаммо бу ўқувчиларнинг дарсларга қатнашиши, яъни давомат масаласидир. Ўқувчилар дарсда қатнашиш ўрнига бошқа ишлар билан шуғулланишни афзал кўришмоқда. Агарда колледжнинг битта гуруҳида ўртача 27-30 ўқувчи таълим олишини инобатга олсак, дарсда уларнинг фақат 15-17 нафари қатаншади. Continue reading

Ўзбек блоггерлари

Xалқаро ҳаёт ва сиёсатга қизиқадиганлар учун

Сиёсий, иқтисодий ва халқаро масалаларда қалам тебратадиган, асли ҳиндистонлик, АҚШ фуқароси бўлган журналист Фареед Зақория мен ҳурмат қиладиган журналистлардан. Унинг нейтраллиги, холислиги, масалага чуқур ёндашишини ҳурмат қиламан. У ҳозирда Time журнали ва CNN телекомпанияси билан яқиндан ҳамкорлик қилади.

CNNда Глобал жамоат майдони (Global Public Square) муаллифлик дастурига эга. Xалқаро ҳаёт ва сиёсатга қизиқадиган ёшларимиз, инглиз тилини унчалик тушунмайдиганлар учун ёрдам бўлади, деб унинг бир суҳбатини таржима қилдим. Юсуфбек Тошкентбоев.

Сурия мухофилатини қуроллантириш хавфлидир
Қуйида Дон Лимон билан бўлган баҳсимиз мазмуни билан танишасиз. Эркин Сурия Армияси (мухолифат)нинг имкониятлари қандай? АҚШ Сурия мухолифатини қуроллантириши керакми? Суриядаги беқарорлик Эрон учун нимани англатади?

Дон Лимон: Сўзимизнинг аввалини шу савол билан бошласак: Суриядаги мана шу кичкина қуролланган тўдалар кучли Сурия армиясига қарши қанчалик имкониятга эга?

Фареед Зақория: Уларда ҳукумат кучларига қарши қандайдир имкониятлар бор дейишдан йироқман. Чунки амалдаги режим уларга қарши жиддий кураш йўлини танлаган.
Бу режимнинг устун жиҳати шундаки, у Қаддофийнинг, Муборакнинг ағдарилганини кўрган ва ўзига яраша хулоса чиқарган. “Ҳеч қачон иккиланма, ҳеч қачон ўзингни кучсиз кўрсатма… Уларни ер билан яксон қил”, деган таомилни ўрганган бу режим. Муаммо шундаки, режим Саудия Арабистони каби нефтга боймас. У ўз халқини пул билан алдолмайди, у ҳатто ўз армиясига бундай пора ваъда қилолмайди. Боз устига, Сурия ҳукумати кундан-кунга иқтисодий муаммоларга дуч келмоқда. Вазият шу ҳолда давом этса, оқибатлари жуда аянчли тус олиши мумкин. Чунки бу режимнинг санкциялардан  тирик қолиш эҳтимоли жуда паст. Уларни маблағ билан таъминлайдиган ягона манба, бу Эрондир. У эса унчалик ҳам яхши аҳволда эмас ҳозир.

Дон Лемон: Фареед, биз бугун суриялик тўдаларни қуроллантириш ҳақидаги чорловларни эшитаяпмиз. Мен сен ўзингни АҚШ президенти ўрнига қўйиб кўришни истардим. Ўша ҳолатда нима қилган бўлар эдинг? Continue reading

Janubiy Turkiston ijodkorlari

Olim Ko'hkan

Olim Ko'hkan

OLIM KO’HKAN: Hayot-ko’zimdagi yosh...
Afg’on elda yashab, o’zbek tilidan tahsil olmay o’zbek tilining bulbuli bo’lib, ijod qilayotgan adiblaridan biri Olim Ko’hkandir. Adabiyot, she’riyat, madaniyat, jurnalistika borasida o’ziga xos chinor bo’lmish bu inson Afg’onistonda o’zbekning ilmu urfon bayrog’ini baland ko’targanlardandir. Quyida uning she’rlaridan namunalar o’qing.

SAMARQAND

Butun mahabbatim- dil to’la mehrim,
senga tortiq- sovg’a qildim Samarqand.
Uzoq utmishimning buyukligini,
senda ekan ko’rdim, bildim, Samarqand.

Sen mahabbat yurti-sevgi maskani,
so’ngi yo’q dostonsan “afsona shahrim”.
Qo’yningda necha kun bo’ldim, quvondim,
abadiy quvonchim jonon shahrim.

Yashil sayyoraning yorqin yulduzi,
go’zallik rashk etar senga guldiyor.
“Yer yuzi sayqali”- yer yuzi faxri,
sen kabi kelinchak shahar qayda bor? Continue reading

Dunyo va yoshlar

Bunchalar ham shovqinli bu dunyo!

Agar bir xonada yolg‘iz o‘tirib, 15 daqiqagina o‘zimizda bor ne’matlar haqida o‘ylasak, juda ham ko‘p muammolarimiz osonlashgan bo‘lar edi.
Sukunatda har kuni 5 yoki 15 daqiqa Allohga shukr qilib o‘tirishni o‘rgana olsak, bizning yangi texnikaga, turli xil ijtimoiy tarmoqlarda vaqt sarflashga, yangi rasmlar va statuslar bilan boshqalarning diqqatini jalb qilishga, yangi kiyim olishga, turli xil keraksiz xarajatlar qilishga va shunga o‘xshash narsalarga ehtiyojimiz qolmas edi. Orqamizdan shivirlayotgan turli xil “pul top, ko‘p pul top”, “hayotga bir marta kelasan, o‘ynab-kulib ol” kabi ovozlar o‘rnini sokinlik, jimlik egallar edi. Qanday ajoyib bu jimlik!
Sizda nimaiki bo‘lsa, siz u bilan qanoatlanasiz. Shukr qilasiz. Bu juda ko‘p muammolarni hal qiladi. Ko‘pchiligimizda esa ayni shu narsa yetishmaydi. Biroz bo‘lsa-da, jimlikda o‘tirishga ko‘nikmaganmiz. Albatta nimadir qilishga majburdek, goh qayta-qayta bizga kelgan (e-mail) xabarlarni tekshiramiz, goh yangiliklarni olish uchun tinimsiz brauzerimizni yangilab (“refresh” qilib) turamiz, telefonimizni chuqulashni boshlaymiz, nimadir qilamiz. Continue reading

Роберт Блейк

Минтақадаги инсон ҳуқуқлари вазиятида катта ўзгариш бўлмади, аксинча кўп ҳолларда бу вазият ëмонлашди

АҚШ 2001 йилда халқаро террорчилик маркази сифатида Афғонистондаги жанггари гуруҳларга уруш бошлаганидан бери унга туташ Марказий Осиë Вашингтон ташқи сиëсатида устивор аҳамият касб этган  минтақага айланди.

Орадан ўн йилдан кўпроқ вақт ўтиб¸ бугун АҚШ етакчилигидаги НАТО қўшинлари Афғонистондан чиқишга ҳозирлик кўраëтган экан¸ Марказий Осиë ҳукуматларини бу кетишнинг ўзларига қандай таъсир кўрсатиши¸ Вашингтон харитасидаги ўз аҳамиятининг қанчалик ўзгариши ўйлантирмоқда.

АҚШ Давлат котибининг Жанубий ва Марказий Осиë бўйича ëрдамчиси Роберт Блейк билан суҳбатда Озодлик мухбири ана шу хавотирлар билан боғлиқ саволларга жавоб излади.

Озодлик: АҚШнинг Марказий Осиëга нисбатан жорий стратегияси танқидчилари¸ Афғонистон урушидаги иттифоқчилиги боис Вашингтон бу минтақадаги инсон ҳақларининг аяанчли вазиятига кўз юмиб келмоқда¸ деб таъкидлашади. Continue reading

Dunyo va yoshlar

Farhodjon Chinberdiyev: O‘zbek tiliga kirib kelayotgan so‘zlar

Xullas, g‘alati holat vujudga kelgan. Birinchidan, tilimizga kirib kelayotgan so‘zlar nazorat qilinmayapti (kirib kelayotgani esa aniq). Ikkinchidan, birinchi sababning natijasi sifatida, hamma xohlagancha foydalanib yotibdi so‘zlardan.

Oddiy holat: so‘zlarning turlanishi. “Feysbukka kirdingmi bugun”, deb oson aytiladigan gapni naqadar qiyin bo‘lgan usulda yozishimiz kerak: “Facebook’ga kirdingmi bugun” yoki “Facebook-ga kirdingmi bugun” va hokazo. Endi ingliz tilini bilmagan odam qanday o‘qishi kerak bu gapni?

Xo‘p, savdo belgilari, kompaniya nomlarini qo‘ya turaylik, hozirda ko‘p qo‘llanilayotgan “header”, “footer” kabi so‘zlarni qanday yozamiz? “hider”, “futer” (tarjimasi paydo bo‘lguncha)? Aytilishiga qarab yozish, menimcha, eng yaxshi variant. Haligacha “skript” so‘zini “script” kabi yozadiganlar bor.

Eng odamni ranjitadigan usullardan biri, probel bilan so‘z va kelishik qo‘shimchasini ajratish: “Drupal da mail ketmayapti” kabi. Bu holatda miya avtomatik ravishda ikkita so‘z deb interpretatsiya qiladi. Keyin qarasa, xato gap. Yana bir marta gapni “o‘tib” chiqqanidan keyin tushunadi, “Drupal da” ikkita so‘z emas, bittaligi. Continue reading

Ўзбек блоггерлари

Бошқача бўлишдан чўчиманг
Яқинда машҳур ёзувчи Поульо Коэлонинг блогидан унинг 2003 йилда ҳинд газетасига берган интервьюсини ўқиб қолдим. Анчагина мушоҳадали бўлгани учун унинг бир қисмини ёки асосий мағзини таржима қилдим… Ёки Перельман айтганидек, “пайдо қилдим”…

Сиз ўзингизни аёл тимсолида ҳис қилгансиз, дейишади?

Бу 1992 йил, Лурдесдаги ғорда ўтирганимда содир бўлган эди. Шундан бери мен ўзимнинг аёлдек қабул қилишга ҳаракат қиламан. Мен ёзаётганимда, борлиғим билан аёлман. Мен ҳаётдан ҳомиладорман ва мен бола қандай бўлишини билмайман. Менинг бош қоронғулик даврим икки йил давом этади, мен бу даврда умуман ёзмайман, режалар тузмайман. Биладиган нарсам шуки, ҳаёт ичимга шундай уруғ қадаганки, у вақти келганда, ўниб чиқади. Кегин вақти келгач, мен ўтираман ва ёзаман. Ҳар қандай ижодий иш сирни ҳурмат қилмоғи лозим, мен сирни ҳурмат қиламан, уни тушунишга ҳаракат қилмайман.

Ўқувчиларингиз сизни қучоқлаганида, китобларингиз уларнинг ҳаётини ўзгартириб юборганини қайд этганида, кўнглингизда нима кечади? Continue reading

Қутлов

Барчангизга фарзандларингиз орзу-ҳавасини кўришлик насб этсин

Ҳурматли Оналар,опа-сингиллар!

Мен сизларни  8-март Халқаро хотин-қизлар байрами билан чин юракдан муборакбод этаман!

Сизларга бўлган муҳаббат бизлар учун буюк, ҳеч нарсани ўрнини боса олмайдаган аҳамият касб этади.

Мен шифокор сифатида уни худди гўштга сепилган тузга ўхшатаман. У юракка сингиб, уни бузилишдан сақлайди.

Барчангизга сиҳат-саломатлик, тинч-тотувлик тилаш билан бирга ОЛЛОҲИМдан барчангизга фарзандларингиз орзу-ҳавасини кўришлик насб этсин деб сизларга ҳурмат ва эҳтиром ила Абдуқодир Сатторов.

Сиёсий сатира: Нофизийдан нома(71)

БОДИБИЛДИНГ

Кеча битта хабар ўқиб қолдим. Мана ўша сабилмонда:

“Ўзбекистон бодибилдерлари бу йил Тошкентда бўлиб ўтадиган Бодибилдинг бўйича 46-Осиё чемпионатига тайёргарлик кўришяпти…

-Тошкентда шундай улкан чемпионатни қабул қилиш биз учун катта шараф,- дейди бодибилдинг бўйича Ўзбекистон терма жамоасининг бош мураббийи Павел Лозинский”.

“Ўзбекистон ўзини иҳоталаб олган, четдан қуш учиб келса ҳам киролмайди, хориж халачўпига эҳтиёж йўқ” дейдиган булбулчалар хом сут эмган бандалар, адашибдилар. Даказателства керакми? Неча қоп? Молходанми ёки қўйхонаданми? Просто таппими ёки қумалоқ таппими? Фақат шу томонини айтсангиз, бас, Саройдан халталаб беришади. Кўтаролмай инқиллаб қолсангиз, кўтартириб(бўғинлаб ўқиманг, уят!) ҳам қўйишади.

Ўзбекистон ҳамма соҳада чемпион бўлганидек, керак бўлса, четдан гап импорт қилишда ҳам дунёда биринчи. Агар сўзнинг лаби сал тиржайган бўлса, бас, таржима қилишга тоқат ҳам, туқат ҳам йўқ. Тепадан мараз заказ келган, клонлаштириб, слонлаштириб ташланаверади. Continue reading