Jahangir Mamatov

2010_decemer11_jm2Jahangir Mamatov is a Senior Linguist, a Lexicographer, an Author and a well known Political Analyst on Central Asian issues. He was born on September 1, 1955 in Samarkand.  He was married in 1980, and is a father to four children. Mr. Mamatov’s spouse is also a linguist.

Mamatov graduated from the 24th high school in Samarkand district with excellent grades in 1972.

He graduated from Tashkent State University and received a Journalism degree in 1979. Mamatov pursued further graduate studies until 1981 focusing on Ethics in Journalism and Linguistics.

His career began as an editor of the “Toshkent Haqiqati” newspaper in 1973.

During 1974 until 1979 he worked as a Deputy Technical Editor-in-Chief of the “Qishloq haqiqati” newspaper.

Mamatov worked as an Editor at the State TV-Radio Company and hosted broadcasts on the agricultural issues from 1970 until 1981.

From 1981 until 1982 he worked as a Deputy Director of the “Ulughbek” state farm in the Jomboy district of Samarkand province.

He also worked for the “Lenin Yoli” (“Zarafshon”)newspaper in Samarkand province during 1982-1985.

Because of his critical articles, his house was deliberately burned on
 December of  1984.

From 1985 until 1990 he worked as a Special Correspondent of “O’zbekiston Ovozi”. At the same time, he worked as a 
Correspondent of the “Mushtum”, a satirical magazine, and the “Qishloq 
Haqiqati”, a national newspaper.

During those years more than a thousand of his
 satirical, critical, and analytical articles were published. Some of
 his articles were published in the “Youth”, reference book, “Pure Dawn”
and “525 days that Shook Samarkand”.

 His analytical articles such as “Qoran and Weapon,” “Burning Woman,”
and “Opening of the Closed Doors” regarding the actual problems of the
“Perestroyka” era.

In 1990, at the age of 35, Jahangir Mamatov received the title of
 “Honored Journalist of Uzbekistan.” During the same year he was elected as
a member to the Uzbek Parliament from the Jomboy electoral district
as well as the Vice-Chairman of the Parliament’s “Glasnost 
Committee” which he lead until 1993.

He wrote “Press Law” and
 founded the newspaper “Xalq So’zi,” the main publication of the Uzbek
 Parliament.

On June 20th 1990, the Uzbek Parliament issued Uzbekistan’s
 Declaration of Independence.  Mr. Mamatov was one of the author’s of 
this historic document.

Jahangir Mamatov organized an investigative group in the parliament
 regarding the tragic incidents in Bekobod, Boka, Parkent and revealed
that those incidents were masterminded by the Uzbek government.

Furthermore, Mr. Mamatov came up with documents proving that
 the KGB stood behind the terror acts among the ethnic Uzbeks and
 Meskhet Turks in the Parkent district of Tashkent province.

After
those events Mr. Mamatov was pursued by the Uzbek government.

 The Central Committee of the Uzbek Communist Party accused Mr. Mamatov 
of criticizing the Chairman of the Party, Islam Karimov, and The Chief
 of the Supreme Court on his TV program and asked the Presidium of
 Parliament for permission to arrest him. But the attempt was rejected
 by the unity among the peoples’ deputies in Parliament.

On August 17th, 1991, as the protest against the state coup that took
place in Moscow in an attempt to exterminate the democracy which had
started to flare up in former Soviet republics he demonstrated
with some of his friends in front of the Parliament building and
 publicly burned his Party member certificate.
 When he was elected as the Chairman of the Uzbek Journalists’ Association,
 the government falsified the election results.

 The “Glasnost Committee” where he worked became the real power in the 
Parliament. This was the reason the Deputies in the Parliament supported his actions.

However, President Karimov closed the “Glasnost Committee, by violating many of the Parliament laws. 
Their goal was to get rid of Jahangir Mamatov. After Mamatov’s resignation this committee was re-opened.

In 1991 in the 7th session of Uzbek Parliament, Jahangir Mamatov along 
with his fellow-deputies put forward the measures before Parliament to
limit Karimov’s attempts to absolute dictatorship. Under the strict
 pressures from democratic deputies, the Uzbek government had to permit 
the organization of a committee, regulating the relations between the
 President of Uzbekistan and Parliament. Mr. Mamatov became the
 Presidential Advisor for Parliamentary Relations in that committee, 
 and subsequently was appointed as a Chief of Uzbek State
 Television – Deputy of the State Radio and Television Committee.

However,  due to Karimov administration’s attacks on human
 rights and democracy in the country, in 1992 after the bloody events
 in Tashkent city’s Student Town, he felt compelled to resign his
position in a protest. Before his resignation from his position he
 declared that a dictatorship is reigning in Uzbekistan. It was the first
 historical event in which a high government official declared his
 resignation as a sign of a protest to the dictator Karimov.

He continued to lead a group of oppositionist representatives in the
 Uzbek parliament, who strongly and openly criticized the emerging
 Karimov’s dictatorship, and who persisted in fighting for democracy.

Mr.
Mamatov quickly emerged among the most prominent critics of the
 Karimov regime’s state policy.

He was the organizer of the March 28.
1992, Uzbek Democratic Coalition Forum that took place in the building
 of the “Erk” (“Freediom) Democratic Party, 
main party of the democratic political opposition in the country.

After that, Jahangir Mamatov led “Turon”, a non-governmental organization. Even though, this organization could be shut down by
 only Supreme Court’s decision, the Ministry of Justice violating the
laws stopped the function of the “Turon”. The belongings
 of the organization were confiscated.

Jahangir Mamatov wrote the book “Games of the Palace” about Karimov’s illegal
actions. Even though, the government confiscated the manuscript of the 
book, the copies became very popular and it was published in the
 newspaper of the “ERK” Democratic Party in 1994.

On February 7, 1993 the Uzbek government banned the newspaper “Erk”
 an affiliate of the “Erk” Democratic party. At the time, Mr. Mamatov was the Chief Editor of the newspaper as well as the 
Deputy Chairman of the “Erk” Democratic Party.

January 6th, 1993. He survived an assassination attempt committed near
the building of the “Erk” Democratic Party. The next day, in the Russian 
newspaper “Izvestiya”, a journalist by the name of Lebedeva wrote that
 the attack was organized by the Uzbek Government.

On February 13, 1993, the Uzbek government, using the police, forcibly
 evicted him and his family from their house in Tashkent, and the house
 was seized by the government. He was forced to move to his hometown
 Samarkand.

Speaking for and believing in freedom now became his only
 goals in life. He was charged with criticizing the President Karimov in
the Parliament for his dictatorial behavior.

During March of 1993, he went to Azerbaijan to participate in the Turkish
 World Conference as a representative from the” Erk” Democratic Party.
 The conference continued in Turkey, where he announced the range of
 statements about the emerging dictatorship and oppression of
 democratic opposition in Uzbekistan. Upon his return from Turkey, on
 April 17th, 1993 he was arrested in Samarkand by the Uzbek authorities.

Being afraid of Jahangir Mamatov’s public popularity the Uzbek
 government designated high level officials of the government such as 
General Attorney Boritosh Mustafoyev, Minister of Justice Alisher
 Mardiyev, Internal Affairs minister Zakir Almatov and Samarkand
 Province Governor Polat Abdurahmonov to carry out the arrest of Jahangir Mamatov , his family members
 and his friends.

Many of Mr. Mamatov’s friends that worked in high
 government offices were forced to resign, and Mamatov him self was
 stripped of his Deputy position in the Parliament.

 With the helpfrom his supporters he escaped jail. His  wife was
   forced to renounce  her marriage to him and had to announce it
publicly. She refuzed the government officials and was sentenced to two years in prison.

During 1993 and 1994 Mr. Mamatov lived in Azerbaijan,
 Turkmenistan and Georgia encountering a lot of hardships. He worked as 
a Chief Editor of newspaper of “ERK” for free. At the same time he
 assisted in publishing the Birlik movement’s “Harakat” magazine 
voluntarily.

 After rescuing his family out of Uzbekistan, he moved to Istanbul, Turkey and
 during 1994-1998 worked in Koch University, , BBC Uzbek Service and
 newspaper “Turkiye”.
.

While living abroad he wrote the trilogy “Quvg’in” (“Exile”), which revealed the real face of Karimov and his brutal regime. This 
book writing style reached audience of different ages, races and economical backgrounds in Uzbekistan. 
The Supreme Court of Uzbekistan under pressure from the Uzbek National
 Security Service (successor of former the KGB), accused Mamatov of
 leaving the country illegally, insulting the President of Uzbekistan,
 publishing illegalized newspaper of “Erk” Democratic Party, and
  launching a criminal investigation for his arrest in 1995.

Mr. Mamatov
 was also accused of attempting to overturn the constitutional
 government of Uzbekistan.

 After that event, the Uzbek regime attempted to eliminate Mr. Mamatov
 in
 Turkey. He faced strict pressure from Turkish government and he was
 granted political asylum from the United States through the United Nations in
 February of 1998, and he was then granted a US citizenship.

The Supreme Court of Uzbekistan made the decision that led to the
 arrest of Mr. Mamatov’s relatives and his sisters in May of 2001.

Many of his books have been published. He resumed his career as an
 outstanding journalist in the United States, and he worked in the VOA
 Uzbek Service from 1999 until 2004. He also taught Uzbek 
in US language schools, and since 2001 has been working as a Senior
 Linguist at the Language Research Center.

During 2005 until 2009, Mr. Mamatov   chaired the non-profit organization, 
The Congress of Democratic Uzbekistan.

Jahangir Mamatov wrote of nearly 40 books under his pen name, 
Jahongir Muhammad. 

Some of his books were published in the United States, Turkey and
 Azerbaijan. His books are currently forbidden in Uzbekistan.

The sources:

1. www. jahonnoma.com
2.  “IAK” (memoir)
3.Ahmadjon Muxtorov: “So’z mulki Jahongirligiga da’vogar“,(Ahmadjon Muktorov, chairman of Uzbek Jounalist Association, published “Nominee for Conqueror of Words” article in 1991)
4. Yodgor Obid: “Otash qalb uchqunlari“( Yodgor Obid wrote introduction to Mamatov’s book)
5. Gulchehra Nurullayeva: Munosabat, June 11, 2004 (the article of famous Uzbek poetesses “Reactions”)
6. Abdurahim Polatov, the leader of “Birlik” popular movement, preface for Jahangir Mamatov’s book, “Nur yo’li
7. “Birlik”: “Ozodlikning olovli yo’llari“( An article from the “Birlik” website)
8. Certificate of peoples’ deputy
9. Certificate of “ERK” democratic party
10. Certificate of President Office
11. VOA documents
12. Best journalist of the year. Award. VOA-“Tun in”, December, 2000, vol.4 No.6 page 6
13. Article about the political course of an American government-May 30, 2001 (“Repression in Uzbekistan“, BBG-IBB-VOA-editorial=0-09287 5/30/2001)
14. Article about the political course of an American government-May 30, 2001 (“Repression in Uzbekistan continues”, BBG-IBB-VOA-editorial=0-09394 8/21/2001)
15. Awards for articles about human rights: 2001; 2002; 2003; 2004
16. Nasratulla Laheb, “Interviews by Jahangir Muhammad” 2001
17. BBC: “Exiled writers“, BBC, 2003
18. “Confessions of General“, BBC, May 18, 2001.
19. Muhammad Solih, Leader of “ERK” party, “Xalq Irodasi”, “O’zbekistan adabiyoti va san’ati”, June 29, 1990. (an article in “O’zbekistan adabiyoti va san’ati” newspaper.)
20. Rasim Ekshi, Turkish author, “Dr. Boymirza hayit armug’oni”,(an article about Jahangir Mamatov in “Dr. Boymirza hayit armug’oni” book)
Istanbul, 1999, ISBN 975-78-15-3
21.Arslan Tekin, Turkish author, “Bir Turon Yo’lchisi”, Istanbul, 1996, ISBN 975-7893-11-0 (preface for Jahangir Mamatov’s book)
22. Abduvali Vohidov, “Zagovorshiki”, Newspaper “Trud”, May 19, 1995. (An article from Russian newspaper “Trud”)
23. Zaynutdinov, Kh. A. The chief of National Security Service investigative department, “Ayblov fikri”, September 12, 1994.
24. The decision of Uzbek Supreme Court, 2000.
25.Statement by Zayniddin Askarov

Books by Jahangir Mamatov:

Uzbek books by Jahangir Mamatov:

Ривоятдан қўшиққа (3)

ДАДАХОН ҲАСАН КУЙЛАЙДИ:  Темур юрак турклармиз!

(Ривоят Жаҳонгир Муҳаммаддан, қўшиқ Дадахон Ҳасандан-”Америка овози” радиоси тарихидан)

РИЗО ОБИД

Ислом Каримов туғилган кунига
Етмиш икки оламга татирга бугун
Бир золим туғилмиш қиш чилласида.
Ким ахир билибди ўшанда уни
Зулмлар  қорилмиш қон калласида.

Ўзи хон, кўланкасин ўйлаган майдон,
Катта бир диёрни айларкан пайхон.
Авом кўзларида қуриб  ёшлари,
Энди дарё бўлиб оқар лаҳта қон.

Continue reading

Сатира: Нофизийдан нома (19)

Мирзиёев президент бўлса нима бўлади?

Агар биттаси Қозоғистонда “Келин” деган кинофилм олсаю ундаги гаплар ҳалигидақа бўлса, халқ норозилик билдиради, ҳукуматнинг иши ҳам йўқ, Ғарб эса “Оскар”га номзод қилиб юборади.

Бизда биттаси қанақадир филм олса, халқнинг пўстагига бит тушганчалик ҳам парво қилмайди, ҳукумат кино олганнинг бувисини Бувайдадан кўрсатади, ғарб эса пулини берган бўлиб чиқади. Continue reading

Первая из мусульман: в Израиле родилась внучка премьера Узбекистана

Младенец вошел в историю как первый отпрыск главы правительства крупного мусульманского государства, родившийся в Израиле

25 января в тель-авивский больнице “Ихилов” родилась внучка главы правительства Узбекистана Шавката Мирзиеева. В администрации родильного отделения больницы порталу IzRus сообщили, что роженица была зарегистрирована под именем Шахноза Мирзиеева-Шаханова, и подтвердили, что она приходится дочерью узбекского премьера.

После родов женщина с младенцем разместились в апартаментах гостиницы “Бэйби Лис”, расположенной возле больницы “Ихилов”. Continue reading

Ривоятдан қўшиққа (2)

ДАДАХОН ҲАСАН КУЙЛАЙДИ: Бу эл мудраб ётавергайми доим?

(Ривоят Жаҳонгир Муҳаммаддан, қўшиқ Дадахон Ҳасандан-”Америка овози” радиоси тарихидан)

Узбекистан посетят Хиллари Клинтон и группа конгрессменов

Узбекистан-США: курс на сближение

Президент утвердил План действий по укреплению двустороннего сотрудничества между Республикой Узбекистан и Соединенными Штатами Америки на 2010 год.

Президент Ислам Каримов своим постановлением от 11 января утвердил меры по реализации плана действий по укреплению двустороннего сотрудничества между Узбекистаном и США на текущий год. Continue reading

Сатира: Нофизийдан нома(18)

ВАЛИАҲД – МИРЗИЁЕВ!

Кеча www. jahonnoma.com сайтида Жаҳонгир Муҳаммаднинг “ТАРИХНИ ТИТРАТГАН КУНЛАР” китобини қараб чиқиб, миямда айланиб турган гапнинг 2002 йил, 28 aпрелдаёқ айтилганини кўриб қолдим.

Ўшанда Жаҳонгир Муҳаммад шундай ёзган эканлар׃ “Менинг назаримда Ислом Каримов “валиаҳд” этиб уч кишини танлаган. Улардан бири Содиқ Сафоевдир. Иккинчиси Рустам Азимов. Учинчиси эса Шавкат Мирзиёевдир. Америка ва Халқаро ташкилотлар Содиқ Сафоев билан ишлашни истайдилар ва уни ислоҳотлар қилишга мойил, деб ҳисоблайдилар. Рустам Азимовга ҳам худди ана шу кўз билан қарайдилар. Лекин Каримов Шавкат Мирзиёевни танлаши мумкин”. Continue reading

Асрий орзу

Афғон афғони

Денгизга чиқиш йўли бўлмаган Ўзбекистон мустақилликка эришганидан буён Афғонистон ва кейин Эрон ҳамда Покистон орқали денгиз бандаргоҳларига чиқишни орзу қилиб келади.

Афғонистондаги урушнинг ҳамон давом этаётгани эса бу режага тўсқинлик қилмоқда.

Бироқ афғон ерида тинчлик ўрнатишга ҳаракат қилаётган НАТО қўшинлари таъминоти учун янги йўл очиш асносида муҳим рол ўйнай бошлаган Ўзбекистон денгизга йўл очиш режаларига ҳам замин ҳозирлай бошлаган. Continue reading

Жаҳонгир Муҳаммад׃ Бир сурат тарихи

ҲОЛЛАНД ХОТИРАЛАРИДАН

2008 йилнинг Август ойида Ҳолландияда бўлганимда таниқли адиб Ризо Обид(ўнгдан биринчи) билан бирга таклиф қилинганимиз – чет элларга дастур узатадиган Нидерландия Радиоси қароргоҳига бордик. Мазкур сурат ана шу радио қароргоҳида олинган.

Ҳолландия каби кичик бир мамлакатнинг ҳам ўз амбициялари бор экан. Мана шу халқаро радио орқали дунёнинг кўплаб нуқталарига дастурлар узатиб, ўз мафкурасини ёйишга интилар экан. Continue reading

Ўзбек генерали

Генерал Дўстум яна Қуролли кучлар Бош қўмондони

Генерал Дўстум бундан аввалги президентлик сайловларида Ҳомид Карзайга жиддий рақиб эканини исботлаб қўйганди
Афғонистондан келаётган хабарларга кўра, ўзбек генерали Абдулрашид Дўстум яна мамлакат Қуролли кучларининг Бош қўмондони этиб тайинланган. Continue reading

Таржималар

Кулфом Бўри, сен халок бўлдинг,
Лек чиройли, шарафли ўлдинг.
… Альфред де Виньи.

В. Высоцкий: ШИКОР

Чопяпман мажолим борича,
Қочишга лек беркик ҳар томон.
Аранг жон сақловдим мен кеча,
Бугун соғ қолишим даргумон.

Арчалар остида яширин,
Қорасин кўрсатмас овчилар.
Милтиқлар аксирар қўрғошин,
Оқ қорда бўрилар чийиллар. Continue reading

Саиджахон Равоний

СОНЕТ ВЫСОЦКОМУ
Ко дню рождению великого поэта

НУЖНА МНЕ СВОБОДА

Я не люблю фатального исхода!

Я этим не открываю новый свет,

И крамольных у меня амбиций нет,

Нужна мне одна всего лишь свобода! Continue reading

Ризо ОБИД: Келинг, бир суҳбатлашамиз! (2)

“Хитой, Тунис ва Ўзбекистон интернетни цензура қилишни кучайтиришмоқда”

Ҳиллари Клинтон: “Биз ягона, бир бутун интернет тарафдоримиз”

АҚШ Давлат котиби Ҳиллари Клинтон ўзининг махсус нутқида Ўзбекистонни интернети озод бўлмаган давлатлар қаторига қўшган.

“Хитой, Тунис ва Ўзбекистон интернетни цензура қилишни кучайтиришмоқда. Въетнамда эса оммабоп интернет мулоқот тармоқлари ўз-ўзидан йўқолиб қолди. Ўтган жума куни эса, Мисрда 30тача блогчи ва фаол ҳибсга олинди. Хуллас, бу технология ҳаётимизни қанчалик ўзгартирган бўлмасин, барибир, дунё бўйлаб инсон ҳуқуқларини яхшилашга неқадар ҳисса қўшиши номаълум бўлиб қолмоқда,” деб айтган Клинтон хоним. Continue reading

Сатира: Нофизийдан нома(17)

ТТТ

Ислом “ота”нинг жойида ўтирганимда кўзимни чирт юмиб Андернинг ўғли Михаилга (Майкл Андерсен акахонга) янги филми учун “Ўзбекистон Қаҳрамони” деган унвонни берган бўлардим. Кейин Боқибойга сим қоқиб, ундан ҳам битта медал ё педал ундирардим. Имомали ҳам биздан ибрат олиб унинг кўксига дарҳол битта орден тақарди. Негами?

Мана 20 йилдан бери Ўзбекистонда терроризм, экстремизм хавфи йўқ, уни ҳукумат етиштирмоқда деб айтмаган мухолифатчи қолмади. Инсон ҳуқуқлари билан шуғулланадиган барча халқаро ташкилотлар ҳам бу гапни ҳар йил камида беш марта айтадилар. Ҳатто АҚШ Давлат департаментининг йиллик ҳисоботларида ҳам бу ёзиб ташланган. Демак буни ҳамма билади. Автор аниқ! Continue reading

Сурат Икрамов

Преследования, аресты, исчезновения граждан и суды за религиозные убеждения продолжаются

По полученной информации из Кувинского района Ферганской области говорится:
“…что подозреваемые по религиозным убеждениям преследуются со стороны сотрудников местной СНБ, в основном в причастности «Хизб-ут Тахрир» носящих бороды, которых в принудительной форме привозят и подвергают допросам…” Continue reading

Ризо ОБИД: Келинг, бир суҳбатлашамиз!

Таможенные посты внутри страны – это нонсенс!

Узбекистан, похоже, единственная страна на планете, где таможенные посты расположены не только по периметру границ, но и на автотрассах в глубине территории государства на сотни километров. Похоже, что создание этих постов продиктовано не столько соображениями пресечения потоков контрабанды, сколько для того, чтобы обеспечить «подножным кормом» тех, кто здесь служит, и тех, кто командует теми, кто здесь служит… Continue reading

Вазият ўтган йилга нисбатан 3 баллга ëмонлашган

Ўзбекистон жаҳондаги 183 давлат орасида 158-ўринда

Heritage жамғармаси ва The Wall Street Journal нашрининг жаҳондаги иқтисодий эркинликлар вазиятига доир 20 январ куни эълон қилган янги ҳисоботига кўра ана шундай баҳо олган Ўзбекистон жаҳондаги 183 давлат орасида 158-ўринга қўйилди.
16 йилдан бери дунëдаги иқтисодий эркинликлар вазиятини мунтазам кузатиб¸ таҳлил қилиб ва баҳолаб келаëтган Heritage жамғармаси ва дунëдаги энг йирик иқтисодий нашр ҳисобланмиш The Wall Street Journal нинг бу йилги янги ҳисоботига кўра¸ Ҳонг-Конг ва Сингапур яна дунëда иқтисоди энг эркин давлатлар деб топилган. Мазкур ҳисоботнинг 16 йиллик тарихида биринчи ва иккинчилик айнан Ҳонг-Конг ва Сингапурда қолмоқда. Continue reading

Ahmadjon MUXTOROV

ICHAMIZ, ICHAMIZ, ICHAMIZ

Жаҳонгир Муҳаммаднинг шахсий архивидан олинган бу суратда таниқли адиб Аҳмаджон Мухторов (ўртада).

Bunchalik o’zgarib, mutlaqo boshqa odam bo’lib ketarman deb sira o’ylamagandim. Hozirgi holatim yeti uxlab tushimga kirmagandi. Yigirma yillar muqaddam viloyat ro’znomasining muharriri ekanligimda ko’nglimni behuzur etadigan haqsizliklardan ezilib, ayniqsa, “alif”ni “lom”dan ajratolmaydiganlarning oshig’i olchi bo’lganida, puldoru amaldorning g’o’ra farzandlari ko’z ochib yumguncha mansab zinapoyalaridan sakrab firqa qo’mitasidan oshyon topganlarida, kecha-kunduz qalam tebratib, qarzu-qavolaga botganimda ba’zan shunday xayolga borardim: “Qurib ketsin hammasi! Shundan ko’ra Zarafshon qirg’oqlarida g’o’zaga ishlov berganim, Nurota yaylovlarida qo’y boqqanim, Bog’ibalandga chiqib anjir o’stirganim yaxshiydi. La’natlar bo’lsin g’irrom siyosatga!” Continue reading

Инқилоб, газ ва “наҳанглар” ўйини

Украина ҳам  “фаришта” эмас

Ғарб давлатларининг раҳбарлари Украинадаги сайловлар натижаси Оврўпонинг энергия таъминотига таъсир қилиши эҳтимолидан огоҳлар.

Оврўпо газининг тўртдан бир қисми Россиядан келади ва айни миқдорнинг аксарияти Украина орқали ўтган газ қувурларидан етказилади.

Ўтган бир неча йил ичида Москва ва Киев ўртасидаги зиддиятлар туфайли Газпром қувурлардан газ оқимини тўхтатиб қўйганди. Continue reading

Жаҳонгир Муҳаммад: “ИАК”

6.ЖУРНАЛИСТЛАР УЮШМАСИ:ЮТҚАЗИШ

Жаҳонгир Муҳаммаднинг шахсий архивидан олинган бу суратда таниқли адиб Аҳмаджон Мухторов (ўртада).

СССР халқ депутатлигига жамоат ташкилотларидан ҳам номзодлар кўрсатиш бошланганда, Ўзбекистон журналистлар уюшмасининг раиси бўлиб ишлаб турган Аҳмаджон Мухторов ҳам даъвогар бўлди. Сайлов кампанияси Тошкентда бошланиб, асосий қисми Москвада давом этди. Мен Аҳмаджон аканинг ишончли вакили эдим.Бошқа ишончли вакиллар ҳам бор эди. “Украина” меҳмонхонасида бир ой яшаб номзодимизни ўтказиш учун курашдик.

Сайлов СССР журналистлар уюшмасини “қайнатиб” юборган эди. Ҳамма республикаларнинг вакиллари ўз номзодларини ўтказишга интилардилар. Бунинг учун сизлар бизга овоз беринг, биз сизга каби “ ўйин”лар ҳам бошланганди. Continue reading

Алексей Волосевич

Ўзбекистон махсус хизматлари мустақил журналистларга досье тўплаяпти

“У шунингдек, журналистнинг “Туронзамин”, “Фарғона.Ру” ва “Центразия” сайтларига мақола ёзиб туриш-турмаслиги билан ҳам қизиқди”

Тошкент шаҳар прокуратураси Ўзбекистонда фаолият юритаётган бир неча мустақил журналистларни сўроққа тутди. Еттинчи январь куни турли вақтларда турли чет эл оммавий ахборот воситалари билан ҳамкорлик қилган Василий Марков, Сид Янишев, Абдумалик Бобоев, Ҳусниддин Қутбиддинов ва Марина Козлова Тошкент шаҳар прокурори ёрдамчиси Баҳром Нурматов томонидан “суҳбатга” чақиртирилди. Василий Марков ва Абдумалик Бобоев чақирув қоғозисиз прокуратурага бормасликка қарор қилдилар; қолганлар келиб жаноб Нурматов билан суҳбатлашиб қайтдилар. Continue reading

Иркит “ўрдак” Исматнинг Би-би-си га чулдирагани

Авваламбор Би- би -си ижодкорларига раҳмат.Бу ИХни Ислом акаси оғзига тупуриб қўйганини тан олдириб, қулоғидан тортиб офтобга судраб чиққанлари учун.Мен ҳаммасини айтиб ўтирмайин, унинг чулдур- чулдурини бир юртдошнинг саволига жавобидагидай таърифлангандай таърифлаш қийин.Шунинг учун ўша таърифни нусхасини сизга йўллаяпман.

Саломлар билан Мусофир. Continue reading

Сатира: Нофизийдан нома (16)

ИХнинг жавоблари

ИХ туш кўрса ундан ўрмондан келган битта мухбир интервью олаётган экан:
-ИХ жалоблари, сиз ўрмонга шох бўлсангиз нима қилардингиз?
-Мен илонни, чаённи, чўчқани ўзимга маслаҳатчи қилиб тайинлаган бўлардим.
-Нега илонни? Continue reading

Камбағал халқ вайроналар остида

Куба яқинидаги Ҳаити деган қашшоқ мамлакатда юз берган кучли зилзилада юз минглаб одамлар ўлгани ва ҳатто ўликларни тамомила йиғиб олиш имконияти бўлмаётгани айтилмоқда. Етти балдан ҳам зиёд бўлан зилзиладa президент саройидан тортиб касалхоналaрга қадар вайрон бўлган. Ассошейтед пресс тарқтаётган суратлар эса бу даҳшатнинг манзарасини чизмоқда.

“Ҳукуматга оид”

Aлдашга ўзбек яхшими?

Ўзбек матбуотида чиққан хабарларga кўра почта алоқасидан фойдаланганлик учун имтиёзлар тоифаси тасдиқланибди.

Яъни Ўзбекистон Республикасининг “Почта алоқаси тўғрисида” Қонунига биноан, Вазирлар Маҳкамаси 2010 йилнинг 5 январида “Почта алоқасидан фойдаланишда афзалликлар бериладиган алоҳида тоифадаги фойдаланувчиларга почта алоқаси хизматларини ташкил этиш тўғрисида” қарор қабул қилган. Continue reading

Ўзгармаган мавзулар

100 йиллар аввалнинг бугунги ўхшашликлари

Bildirish
Birinchi Qator terak mahallalik Jannatbibi Tojibek qizini o‘z eri Sayid Amin Akrom o‘g‘li 7 oydan beri nafaqasiz tashlab ketgan. Agar shu bildirishdan keyin iki oy ichida xabar olmasa xotunig‘a xatti amr berilur.
Shayhontohur daha qozisi (imzo)
“Turkiston” gazetasi, 1-fivral, 1923-yil. Continue reading

Тил ва дил

“Ақида” нинг таърифи

“Ақида” нинг луғавий маъноси:

“Ақида” сўзининг маънолари: “боғламоқ, тугмоқ, маҳкамламоқ, боғланмоқ, куч билан маҳкам тутмоқ, исбот этмоқ, ишонч, жазм этмоқ”дир.

“Боғлаш” – “ечиш” нинг аксидир. Араблар: “Ақадаҳу, яъқидуҳу ақдан” дейдилар. Бунинг маъноси: “Маҳкам боғлади”, демакдир. Continue reading

Тенг тенги билан…

“Энг ёмон вазият Ўзбекистондадир”

Элмурод

Ўзбекистон дунёдаги энг авторитар ва мутлақ эркин бўлмаган давлатлар рўйхатида қолмоқда. Бош қароргоҳи АҚШда жойлашган Freedom House ташкилотининг “Дунëдаги эркинлик ” туркумидаги янги ҳисоботи хулосаси ана шундай мазмунда.

Freedom House – Озодлик уйи ҳисоботи муаллифларидан бири¸ ташкилот дастурлари раҳбари бўлган Кристофер Уолкер Ўзбекистон нафақат Марказий Осиё¸ балки дунё миқёсида ҳам эркин бўлмаган ва энг авторитар тузимга эга мамлакат бўлиб қолаётганини айтади.. Continue reading

Сатира: Нофизийдан нома (15)

ИХ

У халачўпни кўрганда ёки “ИХ”ни эшитгандагина қимирлайди. Бўлмаса тураверади, қулоқларини “тўппонча” қилиб.

Уни устига оғирроқ одам минса, бели букилиб, “пўрт-пўрт”лаб қолади.

Енгил одам минса, диканлайди.

Унинг овози ҳам икки турлик. Continue reading

Кампания запугивания продолжается

Еще один независимый узбекский журналист побывал на беседе в прокуратуре

В субботу, 9 января, известный узбекский журналист, сотрудничающий с информационным агентством «Фергана.ру» Алексей Волосевич был вызван в прокуратуру Ташкента для профилактической беседы относительно его профессиональной деятельности.

По словам журналиста, прокурор Бахром Нурматов продемонстрировал журналисту переданную генеральной прокуратурой и министерством иностранных дел Узбекистана стопку бумаг – написанные им в разные времена статьи. Continue reading

Жаҳонгир Муҳаммад׃ “ИАК”

5.БИРИНЧИ СЕССИЯ

1990 йилнинг 24 март куни Ўзбекистон Олий кенгаши тўққизинcни чақириқ биринчи сессияси арафасида вакиллар кенгаши бўлди. Совет даврида ҳар бир мажлисдан олдин шундай бир тўпланиш ўтказиб ҳаммани яна бир карра огоҳлантириб қўйишар экан. Аммо бу сафаргиси олдингиларидан кескин фарқ қиларди.

Аввало шуни айтиш керакки, сайланган депутаталарни учга бўлиш мумкин эди. Continue reading

Саиджаҳон РАВОНИЙ

АРУЗНИ МУСТАҚИЛ ЎРГАНАМИЗ (2 – қисм)
Имола, таслим ва тазниб ҳақида
Арузни мустақил ўрганишни давом этамиз. Бундан аввалги иншомизда, биз ўзимизнинг соддалаштирилган усулларимиз ёрдамида, аруз вазнини тузилишини қандай тахлил қилиш ҳақида, бирмунча, тасаввурга эга бўлган эдик. Бугун, яна шундай оддий усул ихтиро қилиб, арузда “имола” ва “таслим” нима эканлигини ўрганишга харакат қиламиз. Continue reading

Ўзбекистон Инсон Ҳуқуқлари Жамияти билдиришномаси

Вахшийлик
Ўзбекистон Республикаси Жазони ижро этиш бош бошқармаси (ЖИЭББ)нинг ЎИҲЖ билан  ҳамкорлик қилувчи собиқ ходими УЯ 64/33 жазони ижро этиш муассасаси (ЖИЭМ)нинг бир ходими берган маълумотга асосланиб бизга“Ваҳшийлар” деб номланган қуйидаги материални йўллаган. Мазкур ЖИЭМда ЎзР Жиноят кодексининг 159-моддаси (ЎзР конституцион тузумига тажовуз қилиш) билан қамалганлар сони 120 дан ортиқ бўлиб, улар махбусларнинг энг даҳшатли қийноқларга солинаётган қисмидир. Турли йилларда қамалган, ёши ва феъл-атворлари ҳам турли, мамлакатнинг турли ҳудудларидан бўлган бу инсонларнинг тақдири айни шу ерда инсон боласи тасаввурига сиғмас жабр-зулм кунларини кўришда бирхил экан. Continue reading

Сатира: Нофизийдан нома (14)

ДИАЛОГ

Телефон жиринглаб қолди. Олсам “укемет”дан экан.
– Мен прокурорман! Бир келсангиз,-деди телефоннинг нарёғидаги одам.
-Вешмешок биланми?
-Унисига ҳали эрта. Балки чемодан билан чиқиб ҳам кетишингиз мумкин.
-Қайси гуноҳим учун?
-Нега фалон сайтларга ёздингиз секретларимизни?
-Секретингиз бўлса менга айтманг-да, ака, менинг вазифам ёзиш, ёзувчиман! Continue reading

Жаҳонгир Муҳаммад: “ИАК”

4. ҚОВУН ЎҒРИСИ

Кунларнинг бирида қўшнимиз Тамара опа билан баҳслашиб қолдим.

-Ислом билан бирга ўқиганмиз – деди у мактаб йилларидаги бир воқеани хотирлаб. –Ислом тўполончи бола эди. Баҳони паст қўйган муаллимнинг шўри қурирди. Кўпинча «Сиёб» колхоз бозоридан қовун ўгирлаб келишарди. «ўзбакларни доғда қўйиб келдик, «Ҳа, тожик бола», деб қувганди, қовунларининг устидан сакрадим, у ҳам сакрайман, деб оғзи билан ерга қопишди.Қовунлари юмалаб кетди», деганда синфдошларимиздан бири нимадир деди. Ислом қўлидаги пичоқни партанинг устига урди-да ҳалиги қизнинг юзига тарсаки тортиб юборди. Кейин онаси-ю отасини буғдойзордан олиб арпазорга солди. Continue reading

МХХнинг буюртмаси

Прокуратура мустақил журналистлар фаолияти билан қизиқмоқда

Бир гуруҳ мустақил журналистлар Тошкент шаҳар прокуратурасига чақиртирилиб, касбий фаолиятлари ҳақида сўроққа тутилган.

Журналистлардан бири, “Фарғона. ру” агентлиги мухбири Сид Янишевнинг Би-би-сига айтишича, бугун эрталаб унга ўзини шаҳар прокурорининг ёрдамчиси, деб таништирган Баҳром Нурматов қўнғироқ қилган ва у билан суҳбатлашиш ниятида эканликларини айтиб, шаҳар прокуратурасига келишни сўраган.

Журналист прокуратурага борган пайт у ерда яна икки ҳамкасби, мустақил журналистлар Марина Козлова ҳамда Ҳусниддин Қутбиддиновларни кўрганини айтади. Continue reading

“Узр безовта қилганимиз учун…”

Сўнгги мустақил журналистлар огоҳлантирилди

Садриддин

7 январ куни ўзбекистонлик бир гуруҳ мустақил журналистлар Тошкент шаҳар прокуратурасига чақиртирилиб, улардан тушунтириш хатлари ёздириб олинди. Уларни прокуратурага чақиришга эса¸айтилишича¸ Ўзбекистон Ташқи ишлар вазирлиги ва МХХдан тушган материаллар асос бўлган.
Тошкентдаги аксарият мустақил журналистларнинг ҳар бирига 7 ноябр куни эрталаб Тошкент шаҳар прокурори ёрдамчиси Баҳром Нурматовдан деярли бир хил мазмунда қўнғироқ бўлган. Continue reading

Бахтиёр Ҳамро

Камоқда сақланаётган Ҳабибилла Оқпўлатовнинг соғлиги тобора ёмонлашмоқда

Узбекистон  Инсон  Хукуклари  Жамиятининг Иштихон туман булими аъзоси Хабибилла  Окпулатовнинг соглиги ёмонлашган. 4 йилдан бери камокда колаётган хукук химоячиси жуда озиб кетган. Камокка олинган вактда огирлиги уртача 85 килограмм вазнда булган Окпулатов хозирда бор йуги 55 кг атрофида колган. Оёклари доим музлаган холда булади ва харакати сустлашган. Унг оёгининг тизасигача деярли хеч нарсани сезмайди. Кузлари хиралашиб колган. Continue reading

Даҳшатнинг суврати

Ўзбекистонда болалар порнографиясининг бозори нега чаққон?

Зебунисо

6 январ куни Озодлик таҳририятига Тошкентда¸ тахминан унинг Қатортолида тасвирга олинган видеоролик етиб келди.
Муқаддимада¸ Тошкент лаҳжаси¸ янаям аниқроғи бузуқ бир муҳитнинг тошкентча лаҳжада ифода топган бузуқ оҳангида мобил телефони билан видеороликни “яратган” ўспирин йигит¸ тахминан 6 ëшлардаги боладан тасвир бошида “Хўш¸ бугун кайф қанақа бўлди?” деб сўрар экан¸ устма-уст “мазза қивоссанми¸ кайф қивоссанми?” деб сўрашда давом этади. Continue reading

Саиджаҳон Равоний

АРУЗНИ МУСТАҚИЛ ЎРГАНАМИЗ

Озми, кўпми шеър ёзган киши билади-ки, шеъриятнинг муайян тартиб-қоидалари мавжуд, ва уларга риоя қилмасдан, жиддий бирор шеърий асар ёзиб бўлмайди. Кўпчилигимиз, туроқ вазнини енгил-елпи ўрганиб олиб, оч қофияларда, хаёлимиздан ўтган-ки фикрларни, шоирлик ҳисоблаб (айни даврда, интернет имкониятларини суистеъмол қилиб), оммага ҳавола этиш билан оворамиз. Маддоҳлик ва исёнбозлик каби икки йўналишга тушиб қолган адабиётимиз шу қадар чўбир-ки, биз буни на англамаймиз, на тан олмаймиз. Continue reading

Россия ׃ Проявления агрессивной ксенофобии

“Среди жертв нападений – узбеки (14 погибших, 12 пострадавших)…”

Нападения

За период с января по 29 декабря 2009 г. было совершено 218 нападений на почве агрессивной ксенофобии, итогом которых стали 75 погибших и не менее 284 пострадавших.

За аналогичный период от рук воинствующих национал-радикалов в 2008 г. погибли не менее 128 человек и пострадали не менее 394 человек, в 2007 г. – погибли не менее 74 человек и не менее 317 пострадали. Continue reading

Жаҳонгир Муҳаммад׃ “ИАК”

Яқинда “ИАК” китобидан “Бу халқнинг онасини…” деб номланган бўлимни эълон қилганимиздан кейин ўқувчилардан жуда кўп таклиф ва истаклар олдик. Улар китобни бир бошдан эълон қилишни сўрашган.  Гарчи китоб илгари эълон қилинган бўлсада, ана шу илтимосларни бажо келтирмоқдамиз.                                                                                                                                                                                                     Таҳририят.

1. КИРИШ

Айтиш керакки, бу китобни “Қувғин” романидан олдин қоралагандим. Бутун воқеаликни ифодалаш ва зулм характерини очиш ҳамда ўқувчига етиб боришини қулайлаштириш мақсадида бадиий йўлни танлагандим. Аммо “Қувғин” эълон қилингандан бери жуда кўп саволлар оламан ва кўпчилик воқеалар ростдан ҳам бўлганми, китобдаги фалончи ҳаётдаги фалончими, деб сўрашади. Continue reading

“Замондош” нинг янги йил одими

Диққат, танлов!
“Замондош” совринли мукофоти учун танлов !

“Замондош” интернет нашри фаолиятига келгуси йилда беш йил бўлади.Нашримизни айни даврда дунёнинг 50 га яқин мамлакатида минглаб ўқувчилари кузатиб боришаётганини эътиборга оладиган бўлсак, демакки бизнинг меҳнатимиз маҳсулидан баҳраманд бўлаётганлар сафи тобора кенгайиб бормоқда. Continue reading

ЖАҲОНГИР МУҲАММАД

ҲАВЗИ ҚУЛҚУЛУМ (Кундалик китобдан саҳифалар)

ЯНА, КИМ БИЛСИН?

5 Январ, 2010 йил
Кеча Ёдгор ака (шоир Ёдгор Обид) телефон қилиб қолдилар. Роса дардлашдик, ватан ҳасратини енгиллатишга уриндик. Раҳматли Боймирза отани эсладик. Кейин мен Ёдгор акага қуйидаги воқеани айтиб бердим.

Янги йил байрамини Ню Йоркда ўтказдик. Ўзбекистондан келганлардан бир гуруҳи катта ресторанни ижарага олишибди. Таклиф қилишибди, бордик. Рестораннинг эгаси бухорий яҳудийлардан бўлиб, пазандалар, иш бошқарувчилари ўзбекистонликлар экан. Шунинг учун ҳам дастурхонда ўзбекнинг ҳамма таоми бор эди. Фақат ўртада хизмат қилаётган хонанда ва созандалар бухорий яҳудийлардан. “Муножот”дан “Тановар”гача, “Лазги”дан “Шашмақом”гача шунақа ижро этишдики, ўтирган ўзбеклар лол қолдилар. Ресторан эгаси бир пайт ёнимизга келди ва дард билан гапира бошлади: Continue reading

Жиззахдан мактуб

Хукук химоячиси Норбой Холжитов янги касалликка чалинган, хамда охирги тишидан хам айрилган

Узбекистон Инсон Хукуклари Жамиятининг Иштихон туман булими раиси Норбой Холжигитов Уя.64/49 – сонли камокхонада сакланаётган даврида кандли диабет касаллигига чалинганлиги сабабли хаёти хавф остида колаётган эди. Бу касалликка чалингандан сунг унинг деярли барча тишлари тушиб кетган. Бугунга келиб эса Холжигитов бу камокхонада янги касаллик, яъни бронхиол астма касаллигига чалинган, хамда охирги колган ягона тиши хам тушиб кетган. Шундан сунгина, колония рахабарияти хукук химоячисини Тошкент бикиндаги Уя.64/18 довалаш муассасасига утказишни лозим топган. Continue reading

Пенсия атрофидаги ҳангомалар

Меҳрибон

Ўзбекистонда 1 январдан бошлаб пенсия тизимида янги ўзгариш жорий қилинди – пенсия таъминоти учун маъсул бўлган Меҳнат ва аҳолини ижтимоий ҳимоя қилиш вазирлиги қошидаги Ижтимоий таъминот бўлими Молия вазирлиги тасарруфига ўтди.
Ўзбекистон президентининг 2009 йилнинг 30 декабрдаги “Фуқароларнинг пенсия таъминоти тизимини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги фармонига кўра, 2010 йилнинг 1 январидан бошлаб пенсиялар, шунингдек, ижтимоий нафақалар, компенсация ва бошқа тўловларни тайинлаш, молиялаштириш, уларнинг тўланишини ҳисобга олиш ва мониторингини юритиш Пенсия жамғармасининг тегишли ҳудудий бўлинмалари томонидан амалга оширилади. Continue reading

Сатира: Нофизийдан нома (13)

ДАЖЖОЛИ ЗАМОН

Ахлатхонга ташланган “таппонча”нинг яна кимнингдир қўлига тушиб қолгани ҳақида ўқиб қолдим. Умуман Исматча (Бу лақабини унинг ўзи кўпроқ яхши кўришини айтганди) ҳақида гап очилдими, дастлаб бундан бир неча йил олдинги бир воқеа ёдимга тушади.

Ўшанда зарубежний “овоз”ларнинг Тошканда офислари бор эди. Ўша офислар жойлашган ҳовлида мен ҳам баъзан ўралашиб юрардим. Бир кун шу ерда Исмат Хушевни кўрдим. Ширакайф эди. Ҳамма ёғидан шақар-шуқур, қасар-қусур пуч ёнғоқ тўкилаётган эди. Бундай пайтда у сизни шундай мақтайдики, ўзингизни Суқроти ҳакимдан ҳам авлиёроқ ҳисоблаб қоласиз. Лекин орқаси бурилдими, сизни шундай сўкадики, эшитиб қолсангиз эримайдиган муз бўласиз. Continue reading