TURONZAMIN

Майли нонкўрга чиқаринг, майли душманга ва майли провокаторга. Лекин мен ҳозир шунчаки фактларни констатация қилмоқчиман.

Ушбу расмга қаранг. Кимдадир бу расм русларга нисбатан ғазабни кимдадир эса бошқа ҳисларни уйғотади. Мен эса бу ерда Россияда шаклланиб, ўрнашиб бўлган тушунчани кўряпман. “Узбек на день”. Ўзбек деган бутун бир миллат улар наздида мардикор сўзининг синонимига айланди.

Бу россияликларни айбими? Бу уларнинг бизга паст назар билан қарашими? Йўқ. Бу факт. Ўзбеклар энг арзон ишчи кучи. Ўзбеклар энг ҳимояланмаган гастербайтерлар қатлами. Ўзбек сариқ чақага ҳам ишловчи мардикор. Бунда фақат ва фақат ўзимиз айбдормиз. Ҳечким ўзбекларни мажбурлаб Россияга олиб бориб ишлатаётгани йўқ. Бу ҳатто ўша мигрантларнинг ҳам заррача айби эмас.

Бу эски хукуматнинг ва уни қўллаб қувватлаган бизу-сизнинг айбимиз. Миллионлаб ўзбеклар тўп-тўп бўлиб, гала-гала бўлиб Россияга кетишганида ҳам ахборотдан жаннатдан хабарлар берилди. Алоҳида алоҳида бўлиб тахта тобутларда қайтиб келганида ҳам телевизор ва газетада осмон мусаффо эди.

Зато тинчмизку дедик, шукр қилдик, индамадик, бошимизни қуйи солиб ўзимиз билан ўзимиз юравердик. Сиёсатга аралашма дедик, ўз хуқуқини талаб қилмасликка чақирдик.

Кимдир қўрққанидан, кимдир ақли етмаганидан ва кимдир амал истаб индамади. Қўл силтади. Ҳеехх дедида, яна ўз ишларини қилди. Бир томондан ёшлар идеология билан накачать қилинаверди. Бошқа томондан катталар эса сериал ва майда маишияттан зеҳни ва қизиқиши уёққа ўтмайдиган тор доира қарашларида айланиб юрадиган халққа айланди. Тўй, тўй, тўй. Ўғлини уйлантириш ва қизини эрга беришдан бошқасига қизиқмади. Натижада ўзи билан ўзи овора, тўйдан тўйгача яшайдиган майда миллатга айландик. Ҳа худди шундай. Майда миллат. Мендан хафа бўлманг. Бу факт. Бундай халқни бошқача номлай бўлса айтинг. Инкор этинг сўзларимни.

Псевдо-патриотлар қарсак чалди, амалдорлар қилт этмади.

Ўзгача ҳар қандай қараш ва фикр кескин тазйиққа олинди. Муаммоларни кўтарганлар эса халқ душманларига.

Биз ўзимизни мардикорга айлантиришларига ўзимиз қўйиб бердик. Кузатдик. Ош еб, чой ичиб, зимдан кузатдик. Индамадик. Эҳ майли дедик.

Ўзбеклар гала-гала бўлиб, тўп-тўп бўлиб Россияга кетаверди. Алоҳида алоҳида бўлиб тобутларда груз 200 бўлиб қайтаверди. Ахборот эса ҳамон палон тонна пахтаю писмадончи қишлоқдаги муҳтарам президентимиз шарофатлари билан амалга оширилган ишларни ялтиллатиб ёритаверди.

Боболардан фаҳрландигу, ҳозирги реал ўзлигимиз аҳволини ўз ҳолига қўйиб бердик. Тақдиримизни ягона шахснинг ихтиёрига топширдик. Унинг кайфиятига боғлаб қўйдик.

Ўзимиз айбдормиз. Энди ўзимиз чидаймиз.

Узбек на день.

Ўзбеклар кетаверди, биз ошни еявердик.

Ким айбдор бўлса ҳам биз айбдор эмасмиз дедик. Замонни зайли дедик, юксак келажакка ишондик.

Нимадирни ўзгартирмоқчи бўлсак яқин тарихга қарашимиз керак. Бу тарихни ковлаштириб, тарих билан яшаш эмас. Бу келажакда хато қилмаслик учун керак. Буюклигимиз, зўрлигимиз хақидаги иллузияларни четга суриш керак. Маънавиятимиз, менталитетимиз хақидаги бекорчи гапларни йиғиштириш керак. Лаганбардорликни, пахтақўярликни, маддоҳликни ёмонлигини болаларимизга сингдиришимиз керак. Уларни ўз фикрини қўрқмай айтадиган, бош эгиб яшамайдиган, ўз хуқуқларини талаб қила оладиган, соғлом ва илғор фикрлайдиган, билимли қилиб тарбиялашимиз керак. Токи биз қилган хатоларни улар қилмасин. Токи биз ишонган ёлғон идеологияга ишонмасин. Токи биздай бўлмасир. Токи биздан яхшироқ бўлсин.

Бу авлод йўқотиб бўлинди. Биз тарихга мардикор ўзбеклар бўлиб кирамиз. Лекин бизнинг авлод келажакда ёзиладиган тарихни ўзгартирсин. Буюк ўсиш, миллий онгнинг уйғониш даври улардан бошлансин. Биз эса уларга халақит қилмайлик. Оталаримизга боболаримиздан мерос бўлиб қолган ошиқча қўрқув ва андишани кейинги авлодга юқтирмайлик.

Кейинги авлод эркин онглар ва илғор фикрлар авлоди бўлиши керак. Бу авлодни эса бўлари шу.

Келажак ҳозир қурилади.
Тарих бугун яратилади.

Ўзбеклар кетаверди, биз эса кузатдик. Аччиқ чой қуйиб, қайси вилоятнинг оши энг яхшилигини муҳокама қилиб, қаппайган қоринларни силаб, ёнбошлаб ётавердик.

https://t.me/joinchat/AAAAAEyQD8WyT3tkRWp4bg

Filed under: 1.BOSH SAHIFA | Leave a comment »

Гоҳида дилимга гап келиб қолади. Кейин уни ёзгим келади. Қаттиқ ёзгим келади. Ёзаман.

Ёзаётган пайтимда мени оқибати қизиқтирмайди. Менга ўша пайт барибир. Мен ёзишим керак, тамом.

5 йилча олдин Путинга хат ёзгим келди. Қаердан келганини билмайман. Бу ғоя кимгадир кулгили туюлиши мени қизиқтирмади, айтдим-ку, бундай пайтда менга барибир деб. Ёздим.

Путиннинг администрациясидан жавоб келди – хатим Россия маданият министрлигига жўнатилгани ҳақида.

Чунки мен хатимда Россия терроризмни куч билан эмас, яхши ишланган маърифий ҳужжатли филмлар билан енгиши мумкинлигини, терроризмга қарши сарфлаётган катта маблағларини иқтисод қилиб қолиши мумкинлигини асослаб берган эдим. Маблағларни иқтисод, бирқанча ҳаётларни сақлаб қолиши мумкинлигини асослаган эдим.

Маданият министрлигидан жавоб бироз чўзилди. Сабрсизлик қилиб Путин администрациясига маданият министрлиги устидан шикоят қилдим. (Ҳалигача пушаймонман шу ишимдан). Дарров жавоб келди: “ҳужжатли филм олиш масаласи бўйича киностудияга мурожат этинг, улар бизга чиқишсин, биз филм олиш учун маблағ ажратиш масаласини кўриб чиқамиз”, деган. Мен эса киностудияларга қандай чиқишни билмадим. Тамом.

Тамом эмас. Мактубимни ўзгартириб кейинроқ Маргарита Симонянга жўнатдим. Кейин “мактубим нима бўлди” деб офисига мурожат этдим. У ердаги қиз билан мулоқотга киришдим. Ниҳоят у қиз “мактубингизни ўқишди” деб ёзди. Бошқа гап бўлмади.

Биламан, бу гапларни ўқиб кимдир табассум қилади. Аммо ўзим учун бу жиддий ишлар. Мен дилимга келганини бажо келтирдим. Шу мен учун муҳим. Қолгани измимда эмас. Қолгани менинг жавобгарлигим эмас. Мен фақат максимал одоб билан ёзишга интилдим, ичимда борини сарфлашга уриндим.

Маргарита бугун ўз хавотирини билдирипти. Кўниккан дунёси оёғи остидан кетаётганидан, яқинда Россияда мусулмонлар кўпчиликни ташкил қилишидан безовталигини билдирипти.

Маргаританинг бу сўзлари Россия конституциясига зид эканлигини гапира бошлашди. Аммо мен бошқа нарсаларни ўйладим.

Мусулмонлар Андалусга кириб келганда у ердаги халқ мусулмонларни яхши кутиб олган экан, чунки улар маҳаллий ҳукмрон тоифаларнинг зуғумидан, доимий ер талашлариб уришишларидан чарчаган, мусулмонлар ҳақида эса яхши гапларни эшитишган экан.

Бу ҳақда кўп ўйлайман. У мусулмонлар қандай бўлган?

Менимча у мусулмонлар ўша пайтда ер юзидаги, ҳозирги тил билан айтганда, энг интеллигент одамлар бўлишган. Мен бунга ишонаман.

Маҳаллий халққа ўзларининг юқори одоби билан, юқори савияси билан таъсир эткан эканки, қисқа вақт мобайнида улар ҳам мусулмон бўлишган.

Биз эса – ҳозирги мусулмонлар – кўпроқ одамларни чўчитяпмиз экан. Бизнинг иқтидорга келишимиз ўзгаларни ваҳимага соляпти экан.

Мана шу нуқта муҳим! Мана шу нуқта “бизники”! Шу нуқтага эътиборимиз қаратилиш керак деб ўйлайман.

Нега биздан чўчишади? Биз ўзимизни қандай тутяпмиз-ки, бошқаларни бизнинг иқтидорга келишимиз ваҳимага солади?

Биз асл диний одобга амал қиляпмизми, ёки уни ўзимизга мослаштириб олиб, ўзимизни алдаяпмизми? Динга хизмат қиляпмизми, ёки “геройлик” қилиб ўзимизча шон орттиряпмизми?

Ўзимизда йўқ салобатни, ички мазмун билан ҳосил бўладиган салобатнинг ўзимизда йўқлигини билдирмаслик учун ўзимизни кимларгадир ўхшатишга уринмаяпмизми?

Саҳобаларда ички мамзун бор эди ва улар қаҳр қилганларида ҳам… меҳр кўрсатар эдилар… Қаҳр қилганда ҳам меҳр кўрсатиш ичида мазмуни борларнинг ҳоли. Ичи бўшларнинг эмас.

Ичимиз нега бўш? Чунки ўзимиз учун рухсатлар тўқиб олиб, ғафлатда қолдик. “Бу менга мумкин, бунда рухсат, бу жойиз, бу фарз эмас, қилмасам бўлаверади, закотини берсам бўлди, қиммат мошина миниш харом эмас, яхши яшашнинг ёмон жойи йўқ…” “Ёмон жойи йўқ, аммо қўшнинг қандай яшаяпти?” Натижада бўшаб қолдик, мазмун идиши бўшаб қолди.

Бизни ҳурмат қилишмайди. Биздан қўрқишади. Биз жангчиларнинг кийимини кийиб олган масхарабозларга ўхшаб қолдик. Мана биз киммиз ҳозир…

Facebook: Мухаммад Шакур

Filed under: 1.BOSH SAHIFA | Leave a comment »