Баъзилар демократия нималигини яхши тушинмасдан, гуёки Америка ёки гарб мамлакатлари уни бизнинг жамиятга мажбуран сингдиришга харакат килишяпти, деган фикрни билдирмокдалар. Уларга жавобан демокчиман:
Демократияга мажбурлаб булмайди. Уни кабул килишга кодир халклар ихтиерий равишда унинг асосий тамойилларини узлаштиришади. Бу барча сохаларда туб узгаришларни амалга оширишни талаб килувчи мураккаб ва сермехнат жараен. Демократия – нафакат Американинг, балки бутун инсониятнинг аклий ва амалий махсулидир. Унинг асосий тамойиллари кайси бир мамлакатда тулалигича хаетга тадбих килинган булса, уша мамлакат тез суръатларда ривожланишга эришади, чунки демократия тараккиетнинг инсон омилини рагбатлантириш , фукаролар хукукларини кучли химоялаш оркали ислохотларнинг самарадорлигини оширишга хизмат килади.
Аслида Демократия юнонча . demos — халк и kratos — хукумат) — яъни халкнинг иродаси, хукмига асосланган давлат бошкаруви демакдир.Унинг асосий тамойилларидан ва талабларидан бири – давлат фукаролар хукукларини «конун хамма учун баробар ва унинг олдида барча тенг» деган хулосадан келиб чикиб химоялаши керак.
Демократик жамиятда хокимиятнинг шуъбалари мустакил фаолият курсатишади, яъни хокимлар ва бошка рахбар ходимлар прокуратура, судлар билан биргаликда фукароларга зулм утказиш имкониятидан махрумдирлар. Демократик жамиятда суз эркинлиги ва аммовий ахборот воситаларининг эркинликлари кафолатланган булади,яъни улар оркали барча фукаролар рахбарият юритятган сиесат ва фаолият хакида уз фикрларини эркин баен килиш имкониятига эга буладилар. Фукаролар гурухлари эркин партиялар, касаба уюшмаларга бирлашиб, номаъкул Хукумат Карорларига карши курашиш, уларни узлаштиришга рахбариятни ундаш хукукларига эгадирлар ва бу борада митинглар ва турли оммовий тадбирлар утказишлари мумкин, албатта жамоат тартибини бузмаган холатда.
Демократик тамойилларни тадбик килиш ва уларни химоя килишнинг асосий шартлари:
1. Жамият ижтимоий- иктисодий жихатдан етарли даражада ривожланган булиши керак, акс холда ижтимоий баркарорликни саклаш муаммо булади,
2. Мулкчиликни турфа шакллари мавжуд булиб, айникса хусусий мулк ва мулкдорларнинг хукуклари катъий химояланиши даркор, чунки шундагина шахс давлатдан моддий жихатдан мустакил булади ва рахбарият фаолияти хакида эркин фикрларни баен килишга кодир булади. 3. Фукаролар юксак сиесий онг ва маданиятга эга булишлари, уларнинг турли уюшмалари фаол булишлари керак, чунки шундагина улар давлат сиесатини бошкаришда ва рахбарият фаолитини танкид килиб , уз манфаатларига йуналтиришга кодир буладилар.
Демократияни биз жуда хохласак хам хали бери кабул кила олишимиз кийин. Уни бизнинг жамиятимизга на Америка, на бошка давлатлар мажбурлаб сингдира олишади, чунки уни жорий килиш хар бир халкнинг иродаси, хохиши, машаккатли давомий мехнатининг махсули булиши мумкин, халос.
Filed under: 1.BOSH SAHIFA |